Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

Afrika
.
Hozirgi davrda (2017 y.) Afrika aholisi 1250 mln. kishiga etgan. 
Ushbu ko‗rsatkich dunyo aholisining 14,7 foizini tashkil etadi. Qit‘a aholisi har yili 
3 foizdan, ba‘zi davlatlarida esa 4,6 foizdan (Mozambik) ko‗payib kelgan. 2000 – 
2010 yillarda aholini ko‗payish sur‘ati kamayib, yiliga o‗rtacha 2,65 % ni tashkil 
etmoqda. Amerika qit‘asi aholisi 2017 yilda 1005 million kishini tashkil etgan. 
Aholining 37,1 foizi Shimoliy Amerikada, 16,5 foizi Markaziy, 41,9 foizi Janubiy 
Amerikada va qolgan 4,5 foizi esa Karib dengizidagi davlatlarda istiqomat etadilar. 
Amerika aholisining shakllanishi ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanish tarixi bilan 
bog‗liqdir. 2000-2010 yillarda qit‘a aholisi yillik o‗sish sur‘ati 0,87% ni tashkil 
etgan
3
. Bugungi kunda dunyo aholisining 13,5 foizi Amerika hissasiga to‗g‗ri 
keladi. 
Osiyo.
 
2017 yil ma‘lumotiga ko‗ra qit‘a aholisi soni 
4494
million kishiga 
etgan. Bu qit‘ada sayyoramiz aholisining eng ko‗p qismi – 60,5 foizi istiqomat 
etadi. Osiyo aholisining 32,3 foizini Xitoy va 28,4 foizini Hindiston aholisi tashkil 
etadi. Hozirgi davrda qit‘a aholisi faqat tabiiy o‗sish hisobiga (1,2 %) ko‗payib 
bormoqda. Aholining tabiiy o‗sishi Iroq, Iordaniya, Palastin, Pokiston, Nepal, 
1
Тожиева З.Н. Ўзбекистон Республикаси демографик жараѐнлари ва уларнинг ҳудудий хусусиятлари. 
Докторлик диссертацияси.-Тошкент., 2017. Б. 46. 
2
Буриева М.Р., Эгамова Д.Н. Дунѐ аҳолиси. -Тошкент 2008, 7 – 12 бетлар. 
ю
Yuqorida qayd etilgan manba, b. 13 – 28. 

---

64 
Tojikiston, Fillipin va Sharqiy Timor davlatlarida yuqori bo‗lib 2,1 – 3,1 foizni 
tashkil etadi. 
Yevropa.
Yevropada aholi soni 2017 yili 745 millonga teng. Bu ko‗rsatkich 
dunyo aholisining 10,8 foiziga tengdir. Yevropa dunyo qit‘alari ichida aholisi 
nisbatan sekin ko‗payib kelgan hududdir. Mutaxassislar XX asr oxirida Yevropa 
aholisining ko‗payish sur‘ati deyarli to‗xtashi (0,3%) haqida prognoz etgandilar. 
Darhaqiqat, XXI asr boshida Yevropada aholining tabiiy o‗sishi 0.0 % ga tushib 
qolgan. Yuqorida qayd etilganidek Yevropaning qator davlatlari demografik 
inqirozga yuz tutgan. Bugungi kunda Yevropa davlatlaridan Buyuk Britaniya 66,2 
mln, Germaniya 83,1 mln, Italiya 60,5 mln kishi bilan aholi soni bo‗yicha 
yetakchilik qilishmoqda. Bulardan Italiya va Germaniyada tabiiy ko‗payish manfiy 
2 tani tashkil etayotganligi aholi soni kamayishini yanada tezlashishiga olib keladi.