Anor seleksiyasi va navshunostligi

Tezpisharlik. Bu ko'rsatkich o'simlik biologiyasidagi muhim irsiy xususiyat bo'lib, sifatli hosil yetishtirish va uni o'z vaqtida yig'ib-terib olish imkoniyatini beradi. Tezpisharlik o'simlik rivojlanishidagi ayrim fazalarning davomiyligi bilan bog'liq. Bunday xususiyatga ega bo'lgan navlar tez rivojlanib, kuzgi sovuq yoki yozgi qurg'oqchilik boshlanguncha pishib ulguradi va kechpishar navlarga nisbatan ko'p hamda sifatli hosil beradi. Sug'oriladigan yerlarda ba'zi ekinlardan bir yilda ikki marta hosil olishda va yerdan samarali foydalanishda ham tezpisharlikning ahamiyati katta. Tezpisharlik g'o'za seleksiyasida katta ahamiyatga ega bo'lib, sifatli yuqori hosil yetishtirish, paxtani qulay muddatlarda terib olishga imkon beradi.
Tezpisharlik seleksiyasida kelib chiqishi jihatidan uzoq navlarni va turlarni duragaylash hamda mutatsiyadan foydalanish asosiy yo'l hisoblanadi. Bu sohada ish olib borilganda, albatta navning tezpisharligini uning boshqa muhim xo'jalik-biologik belgi va xususiyatlari bilan bog'lash lozim. Biroq tezpisharlik bilan xosildorlik va mahsulot sifati, kasallik, zararli hasharotlar, qurg'oqchilik harada sovuqqa chidamlilik o'rtasida teskari bog'lanish mavjud, shuning uchun ularni bitta navda mujassamlantirib
bo'lmaydi. Shunday bo'lsa ham atoqli seleksionerlarimiz turli ekinlarning ko'pgina qimmatli tezpishar navlarini yaratishga muvaffaq bo'ldilar.
Qurg'oqchilikka chidamlilik. Mamlakatimizda qurg'oqchilik tez-tez sodir bo'lib, katta zarar keltirmoqda. Shuning uchun qurg'oqchilikka chidamli navlar yaratish seleksiyada asosiy Yo'nalishlardan biri hisoblanadi. 0 'simliklaming qurg 'oqchilikka chidamliligi deb ularning tuproqda nam yetishmaganda o'z hosildorligi va mahsulot sifatini keskin pasaytirmaslik qobiJiyatiga aytiladi.
Mamlakatimizning seleksiya-tajriba muassasalari o'simliklarning qurg'oqchilikka chidamliligi bO'yicha qimmatli boshlang'ich materialga ega. Qurg' oqchilikka chidamIi navlar yaratishda VIR o'simliklaming jahon kolleksiyasidagi Hindiston, Kanada, AQShdan keltirilgan xii va navlar qimmatli boshlang'ich materialdir.