Andijon mashinsozlik instituti

№ 
Tarmoqlar 
 
Korxona turlari 
 
sanoat 
 
qurilish 
qishloq 
xo`jaligi 
 
Boshqaruv 
1. 
Mikrofirma 
5-10 
1-10 
1-5 
1-5 
2. 
Kichik 
10-40 
10-20 
5-20 
5-10 
3. 
O‗rta 
40-100 
20-50 
20-30 
10-20 
4. 
Yirik 
100 dan 
ortiq 
50 dan 
ortiq 
30 dan 
ortiq 
20 dan 
ortiq 

---

Iqtisodiy islohotlar jarayonida vujudga kelgan korxonalarni mustaqilligini 
mustahkamlash, ya‘ni iqtisodiy munosabatlarga moslashuvchanligini ta‘minlash 
uchun maxsus tashkiliy tarkibga ega bo`lgan birlashmalar tashkil qilish ehtiyojini 
tug‘diradi. Bularga konsern, korporatsiya, assotsiatsiya, xolding kompaniyasi, 
moliya-sanoat guruhi, agrofirma kabilar kiradi. 
Bunday birlashmalar respublikada faoliyat ko`rsatib kelmoqda. Ularga 
qisqacha tasnif berib o`tamiz. 
Konsernlar.
Konsern - yirik birlashmalar va korxonalarni to`la boshqarish huquqi 
bilan shartnoma asosida birlashtirgan tashkiliy-tarkibiy shakl. 
Konsern yirik mashtabdagi ishlab chiqarish, kooperatsiyalash va 
kombinatsiyalash imkoniyatlariga egadir. Konsern korxonalarni xo`jalikni to`la 
boshqarish huquqlari asosida birlashtiradi. O‗z tarkibiga kirgan korxonalarga 
yuqori idora vazifasini bajaradi. 
Konsern yuridik shaxs hisoblanadi, uni vazifa va funksiyalarini bajaradi. 
Konsernlar asosan korxonalarni hududiy belgilari bo`yicha birlashtiradi. Tashkiliy-
tarkib nuqtai nazardan hissadorlik jamiyatlariga yaqin bo`lib, u turli mulkchilik 
shakllaridagi hissadorlik kompaniyalarni va korxonalarni birlashmasidir. 
Kapitalni, ishlab chiqarish quvvatini konsentratsiyalash, ishlab chiqarishni 
diversifikatsiya qilish imkoniyatlari bilan o`zgaruvchan bozor kon‘yukturasiga 
turg‗unligini ta‘minlaydi, investitsion resurslardan samarali foydalanishni tashkil 
qila oladi. 
Korporatsiyalar (assotsiatsiyalar).