Andijon mashinasozlik instituti transport logistika fakulteti mehnat muhofazasu va texnika xafsizligi yo’nalishi k 100 21 guruh talabasi qurbongeldiyev musurmonqulning fizika fanida

Ikkinchi tomondan , tajribada qo’llanilgan elektronlar uchun De-Broyl to’lqin uzunliini hisoblasak , m qiymatni hosil qilamiz . Mos keluvchi bu natijalar De-Broyl gipotezasi to’g’riligining isboti bo’lib hizmat qildi

Ikkinchi tomondan , tajribada qo’llanilgan elektronlar uchun De-Broyl to’lqin uzunliini hisoblasak , m qiymatni hosil qilamiz . Mos keluvchi bu natijalar De-Broyl gipotezasi to’g’riligining isboti bo’lib hizmat qildi

Keyinckalik , elektronlar difraksiyasiboshqacha usullar bilan o’tkazilgan tajribalarda ham kuzatiladi . Xususan P S Tarkovskiy hamda Tomson va Reyd juda yupqa metal folga (zar) orqali o’tish jarayonida vujudga kelga elektronlar difraksiyasini tekshirdilar . 2- rasmda oltin folganing elektronogrammasi (yani elektronlar difraksiyasi tufayli ekran o’rniga joylashtirilgan fotoplastinkadagi tasvir )

ko’rsatilgan

1948-yilda V Fabrikant , B Biberman

va N Sushkinlar nihoyatda zaif intensiv-

likdagi elektronlar oqimi bilan tajriba

o’tkazdilar . Bu tajribalar natijalari to’lqin

xususiyatlar elektronlar oqimi uchun

uchunginagina emas balki ayrim elektronlar 2-ifoda

uchun ham tegishlidir , degan xulosaga olib keldi

•  

Umumna 1-ifoda barcha zarralar uchun o’rinli

Umumna 1-ifoda barcha zarralar uchun o’rinli

U holda nima uchun kundalik kurmushda modda

bo’laklarining yoki otilgan toshning harakati tufayli

difraksion manzara kuzatilmaydi ? – ddegan savol

tug’lishi mumkin . Bu savolga javob berish maq-

sadida og’irli kuchi tufsyli yer sirti tomon harakat- 1- ifoda

lanayotgan chang zarrasi (m=m/s)ning De-Broyl to’lqin uzunligini hisoblaylik .

Optikadan malumki optik hodisalarni aniqlovchi zarakterli o’lchamlarni (masalan tirqish yoki to’siqlarning o’lchami ) yorug’likning to’lqin uzunligi taqqoslash mumkin bo’lgan hollarda yorug’likning to’lqin tabiati nomoyon bo’ldi . To’lqin uzunlik xarakterli o’lchamlardan juda kichik bo’lgan xollarda esa yorug’likning to’lqin xusxusiyatlari sezilarli bo’lmaydi . Yuqoridagi misolda chang zarrasining De-Broyl to’lqin uzunligi () zarraning xususiy o’lchami () dan juda kichik . Shuning uchun bunday sharoitlarda to’lqin xususiyatlari nomoyon bo’lmaydi albatta .

•