Andijon mashinasozlik instituti transport logistika fakulteti mehnat muhofazasu va texnika xafsizligi yo’nalishi k 100 21 guruh talabasi qurbongeldiyev musurmonqulning fizika fanida

Demak korpuskulyar-to’lqin dualizm xarakterlanayotgan barcha jismlar uchun o’rinli . Lwkin makrojimlarning massasikata bo’lgani tufayli (1-chi)formulaga asosan De-Broyl to’lqin uzunliklari juda kichik bo’ladi . Bu esa makrojismlarning to’lqin xususiyatlarini kuzatib bo’lmasligining sababidir .

Demak korpuskulyar-to’lqin dualizm xarakterlanayotgan barcha jismlar uchun o’rinli . Lwkin makrojimlarning massasikata bo’lgani tufayli (1-chi)formulaga asosan De-Broyl to’lqin uzunliklari juda kichik bo’ladi . Bu esa makrojismlarning to’lqin xususiyatlarini kuzatib bo’lmasligining sababidir .

xulosa qilib atyganimizda De-Broyl gipotezasi bir qator tajribalarda tastiqlandi va u to’lqin mexanikasining yaratilishida muhim ro’l o’ynadi .

ATOM TUZULISHI HAQIDAGI KLASSIK TASAVVURLARNING RIVOJLANISHI

Uzoq vaqlar davomida fanda atom materiyaning bo’linmas qism dunyo tuzulishining eng elementar g’ishtchalari degan fikir hukumronlik qilib keldi . Atom grekcha “atomos” so’zidan olingan bo’lib , “bo’linmas” degan ma’noni anglatadi.

XIX asr oxirlariga kelganda esabir qator mashxur tajribalar tufayli atomning murakkab tuzilishi to’g’risidagi fikr ancha oydinlashib qoldi . Bu sohada ayniqsa Rezerford tajribasi e’tiborga loyiqdir . Bu tajribaning sxemasi 3- ifodada tasvirlangan . Qorg’shin bo’lagining ichida gi

kovakda radioaktiv manba radiy joylashtirilgan

Lekin qo’rg’shindagi tirqish yo’nalishidan boshqa

barcha yo’nalishlarda alfa-zarralar yutiladi .

Tiqishda chiqqan alfa-zarralar dastasi F oltin

falgaga perpendikular ravishda tushadi. Folga-

dan o’tgan zarralar fluoredsetsiyalanuvchi 3-ifoda

qatlamlam bilan qoplangan (Э) ekranga tushqan nuqtalarda chaqmoqchalar vujudga keladi.

Bu chaqmoqchalarni kuzatish asosida alfaa-zarralarning folgadagi o’tish larayonidagi sochilish to’g’risida axborot olindi . Kuzatuvlarning ko’rsatishicha , alfa-zarralarning aaksariyati o’z o’rinlarini o’zgartirmaydi yoki juda kichik burchaklarga og’adi . Lekin zarralarning bir qismiyetarlicha katta burchaklarga og’adi . Xatto orqasiga qaytgan alfa-zarralar ham kuzatilgan . Rezerford atom tuzilishiniquyidagicha faraz qildi: atomning nixoyatda kichik sohasida musbat zaryad joylashgan , uning atrofidagi atomning barcha sohasi esa manfiy zaryadli elektrinlar bulutidan iborat bo’lib , bu elektronlarning to’liq zaryadi musbat zaryadga miqdoran teng .