Andijon mashinasozlik instituti transport logistika fakulteti mehnat muhofazasu va texnika xafsizligi yo’nalishi k 100 21 guruh talabasi qurbongeldiyev musurmonqulning fizika fanida



Download 6,97 Mb.
bet4/18
Sana07.04.2022
Hajmi6,97 Mb.
#534096
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Bog'liq
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI 06041978 100 21

Bu chaqmoqchalarni kuzatish asosida alfaa-zarralarning folgadagi o’tish larayonidagi sochilish to’g’risida axborot olindi . Kuzatuvlarning ko’rsatishicha , alfa-zarralarning aaksariyati o’z o’rinlarini o’zgartirmaydi yoki juda kichik burchaklarga og’adi . Lekin zarralarning bir qismiyetarlicha katta burchaklarga og’adi . Xatto orqasiga qaytgan alfa-zarralar ham kuzatilgan . Rezerford atom tuzilishiniquyidagicha faraz qildi: atomning nixoyatda kichik sohasida musbat zaryad joylashgan , uning atrofidagi atomning barcha sohasi esa manfiy zaryadli elektrinlar bulutidan iborat bo’lib , bu elektronlarning to’liq zaryadi musbat zaryadga miqdoran teng .

Shuning uchun folgadan o’tish jarayonida asosan ta’sirlashuv zaryadi +2ga teng bo’lgan alfa-zarra va atom massasining asosiy qismini o’zida mujassamlashtirgan musbat zaryadli (+Z) soxa (bu sohani yadro deb deb atash odat bo’lgan yadro – “mag’iz” degan ma’noni anglatadi) orasida amalga oshadi . Natijada yadroga yaqinroq masofadan o’tayotgan alfa-zarra , yadrodan uzoqroq masofadan o’tayotgan alfa-zarraga nisbatan kattaroq burchakka og’adi , chunki alfa-zarra va yadro orasidagi o’zaro itaruvchu kulon kuchi ular orasiagi masofaga teskari proporsionaldir.

  •  

To’ppa-to’g’ri yadro tomon ketayotgan alfa-zaarra esa kulon kuchi tasirida sekinlashib to’xtaydi , so’ng orqasiga qaytadi . Klassik fizika qonunlari asosida o’tkazilgan miqdoriy hisolar Rezerford farazini tasdiqladi .

To’ppa-to’g’ri yadro tomon ketayotgan alfa-zaarra esa kulon kuchi tasirida sekinlashib to’xtaydi , so’ng orqasiga qaytadi . Klassik fizika qonunlari asosida o’tkazilgan miqdoriy hisolar Rezerford farazini tasdiqladi .

Shu tariqa atomning yadro madeli yaratildi . Uni bazan , atomning planetar modeli deb ham ataladi , chunki yadroni quyoshga elektronlarni esa sayyoralarga o’xshatiladi . Bu moddel atomni o’rganishda muhim qadam bo’ldi . Lekin uning kamchiliklari ham mavjud edi . Kamchiliklar asosan ikkita bu kamchiliklar bilan eng sodda atom vodorod atomi misolida tanishaylik . Modelga ko’ra , zaryad +e bo’lgam yadro atrofida bitta elektron berk orbita bo’ylab harakatlanadi . Lekin bu elektron katta tezlanish bilan harakatlanishi lozim . Masalan radiusi r m orbita bo’ylab m/s tezlik bilan harakatlanayotgan elektron qiymati.


Download 6,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish