Andijon davlat universiteti umumiy psixologiya kafedrasi

Dars jarayonida Mediatsiyani qo’llash varianti:
Kurs talabalari 3-ta kichik guruhlarga bo’linadi. Professor-o’qituvchi 1- va 2-guruhlarga ijtimoiy nizo bilan tanishib chiqishni taklif etadi. Ijtimoiy nizo yozma, og’zaki yoki kartochkalarda bo’lishi mumkin.
1- Guruh bir tarafning manfaatlarini himoya qiladi, 2-guruh vujudga kelgan nizo bo’yicha o’z manfaatlarini himoya qilish uchun o’z fikrlarini bildiradi.
10-daqiqa o’tgandan so’ng xar bir guruhning a’zosi o’zlarini manfaatlarini himoyasini ta’minlash uchun so’zga chiqadi va himoya qiladi.
3-Guruh - mediatorlar. Ularning vazifalari taraflarni o’zaro bir yechimga kelish uchun ishontirish va yarashtirish hisoblanadi.
Mediatsiya texnologiyasining bosqichlari: (doskada)
1.Taraflarning so’zga chiqishi.
2.Taraflarning manfaatlarini aniqlashtirish. Bunda mediatorlar u yoki bu taraflarga Siz nima uchun bunday qildingiz? Va shunga o’xshash savollar bilan murojaat qilishadi.
3.Kun tartibini shakllantirish. Mediatorning fikricha qaysi masalalar bo’yicha bir yechimga (kompromissga) kelinadi.
4.Takliflarning ilgari surilishi. Har bir taraf nizoni bartaraf etish bo’yicha o’z variantlarini yechimini taklif etadi.
5.Qarorni tanlash. Kelishuvni shakllantirish.
6.Kelishuvning bajarilishi.
Mediatsiya jarayonini mualliflarning fikricha quyidagi model bo’yicha tushuntirish mumkin:
A – Mediatsiya;
O - mediatsiya jarayonini tashkil etish;
S - eshitish;
E – mediatorning har qaysi taraf bilan alohida uchrashuvi;
G, P – takliflarni generatsiya qilish;
E,F – extiroslarning faktlardan ajratilishi (muammoning asl ko’rinishi);
R,R – resurslarning kengayishi (mediator taraflarga muammoni hal etish uchun nima yetishmasligini tushunib yetishiga yordam beradi va ularni mutaxassislarni oldiga yuboradi; masalan: yuristlar, psixologlar, ekspertlar ...).
N, – taraflarni mo'zokaralarda o’zini tutishga o’rgatish;
S, - harakatlarning oqibatlari, savollarga asosan takliflarning real qabul qilinishi holati, xodisalarning rivojlanishi.