Andijon davlat universiteti maktabgacha pedagogika kafedrasi maktabgacha pedagogika

O’yinlar bolalar va yoshlarga nima beradi?

O’yin bolalarning, xususan, 2 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan bolalarning asosiy mashguloti hisoblanadi, keyinchalik o’qish va mehnatga almashadi.

O’yinlar bolalar uchun hayotga, kelajakdagi voqea-xodisalarga o’ziga xos tayyorgarlik maktabi hisoblanadi. Ular bolalarni nafaqat jisman, balki aklan stirib, ongini boyitadi, bolalar xayolotini uygotadi, xotirasini charxlab, irodani mustahkamlaydi. O’yinlar jarayonida bola deyarli bilimlarni egallaydi, shaxs kamolotidagi zarur malakani oshiradi. O’yinlar kelajakdagi katta hayot bo’sagasidagi tayyorgarlik bo’lib xizmat qilgan. «Agar bola o’yinni vijdonan o’ynasa, hayotda ham vijdonan yashaydi» deb bejiz aytishmaydi-da. Xullas, o’yinlar bolalarda ijodiy faollik, tashabbus, jamoatchilik, tashkilotchilik o’quvi va malakasini rivojlantirishning samarali vositasidir.

O’yinlar inson hayotida shunday ahamiyat kasb etadiki, ularga karab inson shaxsiyati, harakteri manfaatlari, qiziqishlari, qobiliyatlari haqida fikr yuritish mumkin. O’zbeklar farzandlarida bolaligidanok baxodirlik, harbiylik, jangovarlik malakalarini shakllantirganlar.

Xalq dostoni «Alpomish»dagi sevimli bosh qahramon Xakimbek haqidagi satrlar shundan dalolat beradi. Demak, o’yinlar inson shaxsini kamol toptirishda asosiy vosita hisoblanadi. O’yin bola uchun birinchi maktab. Bobolar va buvilarning qattiqqo’l ota-onalarga «Bolalarning o’yiniga xalaqit bermanglar!» deb tanbeh berishlari bejiz emasda.

Milliy o’yinlarimizda tez harakatli va aqliy o’yinlar mavjud. Masalan, «Kes-kes» va «Olib qochar» o’yinlarini qarab chiqaylik.