Андижон давлат университети кошидаги 3-сон академик лицей буйрукдан кучирма



Download 3,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/87
Sana03.03.2022
Hajmi3,05 Mb.
#480304
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   87
Bog'liq
ekologiya fani predmeti va rivojlanish tarixi

 
Turli katta-kichik ekosistemalar.
Turli biologik sistemalar ekologiyasini o‘rganishni kichik 
hovuzlar, ko‘lmak, tashlab qo‘yilgan yer, o‘tloqzorlar kabi kichik joylarda olib borish va olib 
borilgan ma‘luimotlar asosida ekosistemaning asosiy
belgilarini tahlil qilib, keyinchalik katta suv havzalari yoki Yer usti ekosistemalariga taqqoslash 
mumkin. Mikroorganizmlar, o‘simliklar va hayvonlar hovuz, o‘tloqzorlarda yashaydi va shu yerlarda 
suv, tuproq, hayvonning kimyoviy tarkibini o‘zgartiradi. Jumladan, shishadagi hovuz suvining 
loyqasi yoki o‘tloqzorlar tuprog‘ida mikroblar, o‘simlik va hayvonlar aralashmasi bo‘ladi. Hovuzda 
uchraydigan produtsentlarga ildizlangan yoki suzib yuruvchi gulli o‘simliklar (makrofitlar), suzib 
yuruvchi o‘simliklar, suvo‘tlar kirib, mayda hayvonlar esa konsumentlar guruhini tashkil etadi. 
Mezoekosistemalar katta sun‘iy suv ekosistemalari (baliq ko‘paytirish hovuzlari, biologik 
tozalash hovuzlari) va har xil Yer usti yashash joylari, laboratoriya-sun‘iy mikrosistema va bor tabiiy 
real dunyo o‘rtasidagi oraliq bo‘lib, ularni mezoekosistema deb qarash mumkin. Masalan, Toshkent, 
Sirdaryo, Andijon kabi viloyatlardagi baliq ko‘paytiradigan hovuzlar va iflos oqova suvlarni 
tozalaydigan biologik hovuzlar suv mezoekosistemasiga yaqqol misol bo‘ladi. Yer usti 
mezoekosistemasi-bu makrosistemaning bir qismidir, ya‘ni, o‘rmon chetlari, daryo qirg‘oqlari, 
qo‘lning bir ko‘rfasi va hakazolar. Bunday sistemalar ham to‘la funksiya va trofik tuzilishga ega 
bo‘ladi, ekosistemalarning hamma jarayonlarini o‘z boshida o‘tkazadi. 
Mikroekosistemalar
. Tabiatda kichik-kichik ―dunyolar‖ yoki mikrobirlik, mikrosistemalar 
uchraydi. Ular ochiq tabiat (kichik ko‘lmaklar, yomg‘ir suvi to‘plangan chuqurlar, daraxt shoxi yoki 
tosh usti)da yoki berk kichik idishlar (kolba, butilka, butil) ham bo‘lishi mumkin, ular qaysi holatda 
bo‘lmasin, yorug‘lik energiyasiga muhtoj bo‘ladi. Mikroekosistemaga eng yaxshi misol akvariumlar 
hisoblanadi. Undagi suv muhitida bakteriyalar, suv o‘simliklari, sodda hayvonlar (rachki, dafniy, 
kolovratkalar) va baliqlar rivojlanadi. Akvarium yorug‘lik energiyasi va doimiy haroratga ega. 

Download 3,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   87




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish