Analitik reaksiyalarni o’tkazish sharoitlari

K₄[Fe(CN)₆] + 2 CuSO₄ = Cu₂[Fe(CN)₆] + 2K₂SO₄
Traube reaksiyaga kirishuvchi moddalardan birining eritmasini olib, unga ingichka nay tushurdi va nayga ikkinchi modda eritmasini quydi. Nay ichida yarim o'tkazgich parda Cu₂ [Fe(CN)₆] qavati hosil bo'ladi. Lekin Traube tayyorlagan sun'iy yarim o'tkazgich pardalar g'oyat nozik bo'lganidan osmotik bosimni o'lchash uchun noqulay edi.
1877- yilda Pfeffer osmotik bosimni o'lchashga imkon beradigan yarim o'tkazgich pardalar tayyorladi. Buning uchun sirlanmagan chinni silindrni CuSO₄eritmasi bilan to'ldirib, uni sariq qon tuzi eritmasi solingan idishga tushirdi. Silindr devorlaridagi mayda- mayda teshiklarda Cu₂ [Fe(CN)₆] tuzi cho'kib natijada juda yaxshi yarim o'kazgich parda hosil bo'ldi. Agar S silindrga qandning quyuq eritmasi Q stakanga toza suv solinsa, tubandagi hodisani kuzatish mumkin. Qand zarrachalari yarim o'tkazgich pardadan o'ta olmaydi; suv zarrachalari esa S silindrga kirib, eritmani suyultiradi. Silindrda suyuqlik hajmi ortib ketib, manometrning bir qismidagi simobni bosadi; manometrning ikkinchi qismidagi simob ko'tarila boshlaydi. Bir qancha vaqt o'tgandan keyin simob ko'tarilishdan to'xtaydi, chunki silindrga suv kirgan sari nay ichidagi gidrostatik bosim ortib borib, nihoyat osmotik bosimga tenglashib qoladi.
Shunday qilib, manometr ichidagi simobning balndligini o'lchab, eritmaning osmotik bosimini aniqlash mumkin. Eritmalarning osmotik bosimi juda katta qiymatga ega bo'la oladi. Masalan, dengiz suvining osmotik bosimi 28 atmosferaga yaqin. Agar S silindrga konsentratsiyasisi C₁ bo'lgan eritma quyilib stakanga konsentratsiyasi C₂ bo'lgan eritma solinsa, u holda yarim o'tkazgich pardaga ikki tomondan osmotik bosim ta'sir qiladi. Bu caqtda tubandagi uch hol kuzatiladi:
1. Agar C₁> C₂ bo'lsa, suv stakandan silindrga o'tadi. Manometr bosim borligini ko'rsatadi.Bu holda silindr ichidagi eritma gipertonik eritma deb ataladi.
2. Agar C ₁=C₂ bo'lsa, manometr hech qanday bosimni ko'rsatmaydi, chunki yarim o'tkazgich pardaga ikki tomondan ta'sir qilayotgan kuchlar bir- biri bilan
baravarlashadi; bunday eritmalar izotonik eritma deyiladi.
3. Agar C₁2 bo'lsa, stakan ichidagi eritmaning osmotik bosimi silindrdagi eritmaning osmotik bosimidan ortiq bo'ladi. Suv silindrdan stakanga o'ta boshlaydi. Bu holda silindrdagi eritma gipotonik eritma deb ataladi.