Analitik kimyoda ishlatiladigan reaksiyalar va jarayonlar Qaytar va qaytmas reaksiyalar. Kimyoviy reaksiyalarning tezligi

1. 
   Analitik kimyoda ishlatiladigan reaksiyalar va jarayonlar
   
2. 
   Qaytar va qaytmas reaksiyalar.
   
3. 
   Kimyoviy reaksiyalarning tezligi.
   
4. 
   Kimyoviy muvozanat.
   
5. 
   Massalar ta’siri qonuni, uning gomogen va geterogen tizimdagi muvozanatga tatbiqi.
   
6. 
   Gomogen tizimdagi muvozanatga tatbiqi.
   
7. 
   Massalar ta’siri qonunini geterogen tizimga tatbiqi.
   
8. 
   Geterogen sistemalardagi kimyoviy muvozanat
   
9. 
   Cho‘ktirish-eritish reaksiyalarining analizda ishlatilishi.
   
10. 
    Geterogen sistemalardagi muvozanat, eruvchanlik ko‘paytmasi, cho‘kma hosil bo‘lishiga ta’siri.
    
11. 
    To‘liq cho‘kishga va cho‘kmaning erishiga
    
12. 
    ta’sir etuvchi omillar.
    
13. 
    Cho‘kmaning erishi.
    
14. 
    x
    

ANALITIK KIMYODA ISHLATILADIGAN REAKSIYALAR VA JARAYONLAR

Analitik kimyoda qo‘llaniladigan barcha reaksiyalar umumiy va xususiy reaksiyalarga bo‘linadi. Analizda moddalarni topish, aniqlash, ajratish, va konsentrlash maqsadida, asosan kislotali-asosli, oksidlanish-qaytarilish, kompleks hosil bo‘lish, cho‘ktirish-eritish va boshqa reaksiyalar keng qo‘llaniladi. Analizda foydalaniladigan har qanday reaksiya va jarayonga qo‘yiladigan asosiy talablardan biri uning mumkin qadar oxirigacha borishidan iborat. Tez sodir bo‘ladigan reaksiyalar sifat analizida ham, miqdoriy analizda ham juda muhim hisoblanadi. Ayniqsa, miqdoriy aniqlashlarda reaksiyalarning oxirigacha miqdoriy to‘la sodir bo‘lishi juda muhim hisoblanadi. Shuning uchun ham analiz jarayonida kimyoviy muvozanatga katta e’tibor beriladi. Kimyoda sekin va juda sekin amalga oshadigan reaksiyalar ham borki, ular analitik kimyoda qo‘llanilmaydi, chunki ularni o‘tkazish uchun ko‘p vaqt talab etiladi, bundan tashqari bunday reaksiyalar to‘g‘ri natijalar bermaydi. Agar reaksiyalar tezliklari orasidagi farq unchalik katta bo‘lmasa, bunday reaksiyadan moddalar aralashmalarini aniqlash maqsadida foydalansa bo‘ladi. Bunday holda oldin tez ta’sirlashadigan, so‘ng sekin ta’sirlashadigan modda aniqlanadi..

Analitik kimyoda kimyoviy muvozanatning kislotali-asosli, oksidlanish-qaytarilish, kompleks hosil bo‘lish, cho‘ktirish-eritish singari turlari mavjud. Kimyoviy muvozanatning konstantasi asosida reaksiyalarning yo‘nalishi to‘g‘risida xulosalar qilinadi. Analitik kimyoda qo‘llaniladigan reaksiyalar muayyan pH qiymat va haroratda sodir bo‘ladi. Reaksiyalarni o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan pH qiymati asosan bufer eritmalar yordamida o‘rnatiladi.