Amea folklor institutu

18. EHSAN VERMEK

Ehsan kelimesi Iğdır ağzındaki İhsan sözcüğünün söyleniş şeklidir. İhsan kelimesinin sözlük anlamı bağışta bulunma, bağışlanan şey, lütuf anlamına gelmektedir. Iğdır’da ehsan vermek genellikle yemek şeklinde olur, fakat bunun yanında meyve suyu, bisküvi, çay dağıtanlar da vardır. Muharrem ayı içerisinde camilerde ve dışarıda, günümüzde ise çadırlarda “ehsan” verilmektedir. Ehsan verenlerin çoğu nezir (adak) ettikleri için bu fiili gerçekleştirirler. Bu ehsanlara halkın büyük saygısı vardır kendileri yiyip içmese bile bunları yanlarına alır, hastaları varsa onlara yedirir ve şifa beklerler.

19. KATİL SINDI

Iğdır’da Muharrem ayının onuncu günü, yani Aşura günü, zaman olarak tam öğlen vaktinin geldiği andır. Rivayete göre İmam Hüseyin bu vakitte şehit edilmiştir. Bu ana kadar yani Muharremin birinden Aşura gününe kadar yapılan ağlamalar, yas tutmalar yerini doruğa çıkmış bir acıya, hüzne ve gözyaşına bırakır. Caferiler sanki Kerbela’da o anı yaşarmışçasına üzülürler. Bu duruma katil sındı denir. Katil sındıktan sonra cemaat ve desteler yavaş yavaş evlerine dağılmaya başlar. Son zamanlarda kalabalık ve desteler mezarlıktaki toplanma yerinden camilerine gittikten sonra dağılırlar.

20. ŞERBET VERME

‘Muharrem’in onuncu günü suya şeker katılarak şerbet yapılır ve halka sunulur. Şerbeti içenler suya özlem duyarlar, çünkü tatlı onları susatmıştır. İşte şerbet vermenin amacı Kerbela’da susuz ölen Hüseyin ve yandaşlarının yeniden anılmasıdır.’ Metin And’ın bahsettiği bu durum [¹²¹] Iğdır’da zaman içerisinde yerini meyve suyu, çay ve kış aylarında sıcak süte bırakmıştır.

21. MUM YAKMAK

Mum çok uzun yıllardan beri dini törenlerin önemli bir unsuru olmuştur. Mum yakma Iğdır’da Aşura gecesi Şam-ı Gariban törenlerinde gerçekleştirilir. Cemaati kalabalık olmayan camilerde ise sadece Aşura akşamı caminin bahçesinde mum yakılır. Yaşlı kadınlar arasında daha çok uygulanan bir ritüeldir. Nezir (adak) olarak yakılır. Gençler arsında ise mumun uzun süre yanması bir olayın veya bir kişinin asla unutulmayacağının işareti olarak görülür.