ƏDƏBİYYAT:
-
Bayatı 2010: Mİn bir azərbaycan bayatısı, azərbaycancadan tərcümə edəni Zezva Medulaşvili, ikidilli nəşr, “Universal” nəşriyyatı, Tbilisi, 2010
-
Qamsaxurdia 1939: Konstantin Qamsaxurdia, Beladi, “Saxelqam” nəşriyyatı, Tbilisi, 1939
-
Qafarov 1968: V. Qafarov, Oxucuya söz, Mirvarilər sandığı , kitabından (Rus dilində) Moskva 1968
-
GXP VII: Gürcü Xalq Poeziyası, VII cild “Mesniereba\” nəşriyyatı, Tbilisi, 1979
-
GXP VIII: Gürcü Xalq Poeziyası, VII cild “Mesniereba\” nəşriyyatı, Tbilisi, 1979
-
Azərbaycan folkloru 2004: Azərbaycan folkloru, “Qafqaz evi” nəşriyyatı, Tbilisi, 2004
Tərcümə edəni Oqtay Kazımov
Yrd. Doç. Dr. Turhan Kaya
Atatürk Üniversitesi K.Karabekir Eğitim Fakültesi, Erzurum/Türkiye
GÜRCİSTAN’DA ÂŞIK ŞENLİK TAKİPÇİLERİ
Özet
Gürcistan Borcalı’ dan Çıldır’a göç etmiş olan Âşık Şenlik’in asıl adı Hasan olup, ataları Terekeme (Karapapak) boyundandır.1850'de Çıldır'ın Suhara (Yakınsu) köyünde doğmuştur. Türk dünyasında yakından tanınan bir halk sanatçısıdır. Türkiye âşık edebiyatında üstat olarak bir ekol sahibidir. Türk halk edebiyatı âşık tarzı şiir geleneğinin kudretli temsilcisi Âşık Şenlik ‘in; Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan, İran ve Türkiye’de, şiir alanında etkisinde kalan pek çok kişi bulunmaktadır. Yaşadığı devirde Şenlik ile görüşen, Gürcü, Ermeni ve Azeri âşıklarla deyişmeleri ve kendisine nazireler yazan takipçileri vardır. Bunlardan Gürcistan yöresinden birkaçı; Âşık Şivğa , Fahralı şair Nebi, Şikeste Peri ve Zübeyde Hanım’dır.19. yüzyılda Borçalı'nın Fahralı köyünden Güller Peri'nin şiir mirası içinde “İsmail ve Kızyeter” hikâyesi, Borçalı yöresiyle Osmanlı ülkesi arasındaki kültür bağının örneği olarak dikkat çekicidir.
Gürcistan coğrafyasında iki dilli âşıklar içinde Türkçe deyiş söyleyenler olduğu gibi, etnik olarak Türk olup da Şenlik’in takipçisi olan Bala Kişi, Âşık İbrahim, Âşık Gazeli, Âşık Bala Memmed, Âşık Namaz, Âşık Kasım, Âşık Asker vbâşıklar da bilinmektedirler. Hem Türkçe hem Gürcü dillerinde meclis toplayan âşıklardan Reşid Tavdağmartaşvili’yi, KıldeliMikeladze’yi ve GeorgiSaracaşvili’yi bilhassa belirtmek gerekir.
Âşık Şenlik’in, yöresindeki insanlar tarafından tanınması ve deyişlerinin bilinmesi, kendisine nazireler gönderilmesi araştırmacılar tarafından çeşitli çalışmalarda gün yüzüne çıkartılmışlardır. Biz bu tebliğimizde; Gürcistan yöresinde Âşık Şenlik’ in etkilerini ve deyişlerine nazire yazan Âşık Şiğva ile Şair Nebi’yi anacağız.
Do'stlaringiz bilan baham: |