Uslubiy ko‘rsatmalar
Tabiiy holati saqlangan tuproqdan monolit namuna olish uchun standart monolit yashigidan foydalaniladi (100X200X5 sm). Yashikning uzunligi 100 sm, eni 20 sm va qalinligi 10-12 sm bo`lib, qopqoqli prizma shaklida bo`ladi. Monolit namuna olish uchun chuqurligi 150 sm, kengligi 80 - 100 sm bo`lgan chuqur qaziladi.
Chuqurning monolit olinadigan tomoni yaxshilab tozalanib, tekislanadi, so`ngra yashikning qopqog`i va tubini olib, qolgan qismi chuqur devoriga o`rnatiladi. Bunda yashikning yuqori qismi tuproqning yuza qismi bilan bir tekisliklda tushirishi kerak. Sungra pichok bilan yashikni hajmiga ko`ra chizib chiqiladi.
Amaliy topshiriq: 16
MAVZU: GEOXRONOLOGIK JADVAL VA UNING TAHLILI
Ishning maqsadi va vazifasi:
Geologik rivojlanish tarixi davomida yer yuzasidagi o’zgarishlarni tahlil qilish.
Kerakli qurollar va jihozlar.Geologik xarita, geoxronologik jadval, tog’ jinslari namunalari
Uslubiy ko‘rsatmalar
Geoxronologiya - (geologik yilnoma) yer po’stini tashkil etgan tog’ jinslarining xosil bo’lagan vaqtini va bunyodga kelish tartibini aniqlash xaqidagi ta’limotdir.
Geoxronologiyada birlik sifatida era va eraning bo’laklari qilib davrlar qabul qilingan. Davr o’z navbatida bir necha mayda bo’laklarga bo’linadi. Ma’lum bir era davomida xosil bo’lgan cho’kindilar qatlami gruppa va ma’lum bir davr davomida xosil bo’lgan cho’kindilar qatlami esa sistema deyiladi.
Arxey erasi, bu eradan yerda xali xayvon organizmlari ham,o’simlik organizmlari ham bo’lmagan; Praterazoy erasi, bu erada bizgacha qoldiqlari juda kam saqlanib qolgan eng sodda organizmlar paydo bo’lgan; Paleozoy erasi, unda quyi o’simlik va xayvon tiplari paydo bo’lgan; Mezozoy erasi, unda xozirgilardan juda kam farq qiladigan, lekin ancha yuqori tuzilgan o’simlik va xayvonlar bo’lgan; Kaynozoy erasi, bu erada o’simlik va xayvonlar xozirgilarga borgan sari o’xshab boradi. Paleozoy erasida besh davr Kembriy, Sillur, Devon, Toshko’mir va Perm’ davrlari; Mezazoy erasida uchta - Trias, Yura, Bo’r davrlari; Kaynozoy erasida uchta - Paleogen, Neogen va Antropogen davrlariga bo’linadi.
Yerning nisbiy yoshini aniqlash. Yer paydo bo'lgandan shu vaqtgacha o'tgan davrdagi o'zgarishlarni, yer qatlamlarining qachon hosil bo'lganligini aniqlash masalasi olimlarning qadimdan qiziqtirib kelgan. Geologiyada yer qatlamlarining qaysisi oldin yoki qaysisi keyin paydo bo'lganini qiyosiy aniqlash usuliga nisbiy yosh aniqlash usuli deyiladi. Bu usulda yer qatlamlaridagi o'simlik va hayvon qoldiqlarini topib, birini ikkinchisiga taqqoslab ko'riladi, eng oddiy hayvon va o'simlik qoldig’i bor pastki qatlam undan yuqori yotuvchi qatlamga nisbatan keksa hisoblanadi. qavatlarning oldin va keiyn hosil bo'lganligi va tarkibini o'rganish bilan geologiya fanining litologiya va stratigrafiya sohalari shug’ullanadi. Qatlamlar orasidagi o'simliklar qoldig’ini paleobotanika hayvonlar qoldiqlarini paleontologiya o'rganadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |