Amaliy topshiriq: 1 mavzu: tuproq kesmasini olish usullari (chuqurcha, yarim chuqur, asosiy chuqur) Ishning maqsadi va vazifasi

Amaliy topshiriq: 1
MAVZU:TUPROQ KESMASINI OLISH USULLARI (CHUQURCHA,
YARIM CHUQUR, ASOSIY CHUQUR)
Ishning maqsadi va vazifasi:
1. Asosiy chuqurning maqsadi.
2. Yarim chuqurlarning vazifasi
3. Chuqurchaning qazilish chuqurligi

Kerakli qurollar va jihozlar. Tuproq kesmasining qazilgan chuqurchalar rasmi, doska, bo‘lg`ich, tarozi va toshlar, g'alvirlar to‘plami va ko‘z zarrabini.


Uslubiy ko‘rsatmalar
Tuproq chuquri uz vazifasiga ko`ra 3 xil bo`ladi:
1.Asosiy chuqur tuproq tiplarini aniqlash uchun qaziladi, u tuproq qalinligining hammasini o`z ichiga olishi kerak. Tuproq paydo qiluvchi jinslarga va jarayoniga qarab uning chuqurligi 150 sm dan 300 sm gacha bo`lishi mumkin (xozirgi vaqtda 10,15,20 m, xatto undan kam ortiq qazish kerakligini prof.A.Rasulov aniqladi). Asosiy chuqur relefga asosan qazilib, o`simligi, ona jinsiga ko`ra o`zgarishi mumkin.
2.Yarim chuqur asosan tip va tipchalarni ajratishda, ularning chegaralarini aniqlashda xizmat qiladi. Uning chuqurligi 75-150 sm bo`ladi. Agar chuqur qazishda o`zgarishlar ro`y bersa, jumladan ona jinsi yoki biron boshqa tipda tuproq bo`lsa, u holda yarim chuqur, asosiy chuqurga aylantirilib qaziladi.
3.Chuqurcha 25-75 sm chuqurlikda qazilib tuproqlarning tip, tipchalarini, ularning tarqalish chegaralarini aniqlash uchun ishlatiladi.
Eng asosiy va muhim ishlardan biri chuqurchaga joy tekislashdir. Chuqurni shunday joydan qazish kerakki, u atrof faktorlarning ta’sirini o`z ichiga olsin.
Chuqurni yo`l yoqasidan, ekinlar va almashlab ekilgan dala chekkasidan, jar tepasidan, do`ngdan, eski chuqurdan qazish man etiladi.
Agar qiyalik joy bo`lsa, u xolda qiyalikning uzunligiga qarab asosiy chuqur va yarim chukur qaziladi. Bunda qiyalikning yuqori, o`rta va etak qismidan qazishga to`g`ri keladi.
Dalada chuqur qazish uchun xamma talabga javob beradigan joy tanlanib, uzunligi 150-200 sm, kengligi 60-80 sm, chuqurligi 150-300 sm qilib to`g`ri turtburchak shaklida qaziladi (yer osti suvi yaqin yerlarda esa sizot suvi chiqquncha, yer osti suvi chuqur yerlarda 3 m va undan ortiq qaziladi).

Amaliy topshiriq: 2