Amaliy mashg’ulotlar

to‘qnashuv,  ya’ni  ziddiyat  zo‘ravonlikka  olib  keladi,  deb  o‘ylash  xato  va 
noto‘g‘ridir. 
Ba’zi  insonlar  tug‘ilishidanoq  o‘zining  xarakterida  agressiyaga  moyillikni 
namoyon  eta  boshlaydi.  Biroq  bunday  insonlar  ham  bolaligidanoq    ma’naviy, 
pedagogik-psixologik  nuqtai  nazardan  yaxshi  va  to‘g‘ri  tarbiya  qilinsalar,  ular 
o‘zlarini agressiyani cheklash hamda birovlarga tahdid solmaslik darajasida ushlab 
turishga erishadilar. Ma’naviy yetuklik – zo‘ravonlikka qarshi qaratilgan va uni 
yenga oladigan yo‘l hisoblanadi. 
Tabiiy  agressiyaga  moyillik  o‘zini  turlicha  namoyon  qiladi.    Masalan, 
qariyalarning  hayotdan  charchashi  oqibatida  yaqinlari,  qarindoshlariga  nisbatan 
bo‘lgan  agressiyasi,  tajribasiz  yosh  o‘qituvchi  o‘quvchilariga  avtoritar  uslubda 
yondashgan holda, har doim o‘z topshiriqlarini majburiy bajarishga va buyrug‘ona 
fikrlarini  o‘quvchilarga  singdirishga  harakat  qilishi  va  er  o‘z  xotinini  vaqti-vaqti 
bilan  urib  turishni  uni  “tarbiyalash”  usuli  sifatida  baholashi  va  o‘z  “falsafasi”ga 
ishonishi,  rashk  oqibatidagi  agressiya(5-ilova),  14-15  yoshli  o‘g‘il  bolalarning 
ko‘chama-ko‘cha  jang  uyushtirishlari,  talaba-yoshlar  o‘rtasida  bir-birini  ko‘ra 
olmaslik  oqibatida  -  bular  turli  agressiya  ko‘rinishlaridir.  Mana  shu  hamma 
holatlarda  o‘zini  oshkora  qilayotgan  bosh  xususiyatlardan  biri  o‘z  fikri  va 
qarashlarini  zo‘ravonlik  oqibatida  boshqalarga  tushuntirish,  o‘zini  ko‘rsatish,  o‘z 
manfaatalarini  singdirishga  sayi-harakat  hisoblanadi.  Demak,  zo‘ravonlik  o‘z