Аmаliy mashg’ulotlаr mavzulari 1-amaliy mashg‘ulot ekologiya fanining bo’lumlari. Mashg‘ulotning maqsadi

O‘zbekistonning ekologiya sohasidagi xalqaro hamkorligi 
O‘zbekiston Respublikasining 1992 yili 2 martda BMTga teng huquqli a’zo bo‘lishi 
ekologiya sohasidagi xalqaro hamkorlik uchun ham keng yo‘l ochib berdi. Birinchi 
navbatda Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasidagi ikki tomonlama va ko‘p tomonlama 
hamkorlikni rivojlantirish katta ahamiyaga egadir. Ayniqsa, Orol va Orolbo‘yidagi 
ekologik muammolar Markaziy Osiyo davlatlari, xalqaro tashkilotlarning diqqat 
markazida bo‘lib, ushbu yo‘nalishda turli tadbirlar o‘tqazildi va amalga oshirilmoqda. 
Orolbo‘yi aholisini sifatli ichimlik suvi bilan ta’minlash, ularga tibbiy yordam ko‘rsatish 
hamkorlikning asosiy masalalaridan hisoblanadi. 
Jahon Banki, Evropada havfsizlik va hamkorlik tashkiloti (EXXT) va boshqalar 
O‘zbekistondagi ekologik muammolarni hal qilish ishiga katta hissa qo‘shmoqdalar. 
O‘zbekistondagi Ekologiya va salomatlik fondi- "Ekosan", nodavlat tashkilotlari 
ekologik muammolarni hal qilishda, xalqaro hamkorlikni muvofiqlashtirish ishiga o‘z 
hissasini qo‘shmoqda. 
Xalqaro hamkorlikni amalga oshirishda ekologik ta’lim va tarbiyani rivojlantirish 
masalalariga ham alohida e’tibor beriladi. 
O‘zbekiston Respublikasi 1985-yilgi ozon qatlamini ximoya qilish bo‘yicha Vena 
konvensiyasi, 1987-yilgi ozon qatlamini emiruvchi birikmalar bo‘yicha Bayonnoma 
(Monreal), 1989-yilgi (Bazel) xavfli chiqindilarni chegaralararo tashishni nazorat qilish 
konvensiyasi, 1992-yilgi Iqlim o‘zgarishi to‘g‘risidagi konvensiya, Kioto 
Bayonnomasi(1998), CHo‘llashishga qarshi ko’rash (1992), Biologik xilma-
xillikni saqlash(1993) kabi o‘nga yaqin konvensiyalarga qo‘shilgan. Ushbu yo‘nalishda 
faol harakatlar amalga oshirilmoqda. Ekologiya va tabiatni muhofazasi sohasidagi har 
qanday davlatlararo hamkorlik ekologik vaziyatni mahalliy, milliy, regional va global 
darajada yaxshilashning asosidir. 
O’zbekiston Respublikasi xalqaro tabiatni muhofaza qilish sohasidagi tashqi 
siyosatining asosiy yo’nalishlari. 
Tabiatni muhofaza qilishdagi xalqaro hamkorlik O’zbekiston Respublikasining 
tashqi siyosat strategiyasi bilan belgilanadi va uning muhim tamoyillari quyidagilar 
hisoblanadi: 
•
teng huquqlik va o’zaro foyda, o’zga davlatlar ichki ishlariga 
aralashmaslik; 
•
hamkorlik uchun ochiqlik, umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlik, 
tinchlik va xavfsizlikni saqlash; 
•
tashqi aloqalarni ikki tomonlama va ko’p tomonlama
rivojlantirishga kelishish. 

---

Milliy siyosatning shakllanishi va xalqaro hamkorlikning asosiy yo’nalishlari 
mamlakat ekologik salohiyatini saqlashga asoslanadi. 
Ekologik muammolarning ko’lami va murakkabligi, tabiiy resurslarning 
qo’llanilishi va ulardan to’liq foydalanishni yo’lga qo’yish bozor iqtisodiyoti sharoitida 
muhim masaladir. 
Shu sababli bu sohalarni moliyalashtirish resurslardan hamkorona foydalanish va 
mavjud ekologik muammolarni hamkorlikda echishni taqozo etadi. Shunga bog’liq 
tarzda O’zbekiston xalqaro ekologik makonda xalqaro tashkilotlar bilan o’zaro 
hamkorlik asosida integratsiya jaryoniga qo’shilishni o’z oldiga maqsad qilib qo’ygan. 
O’zbekiston Respublikasi 1992 yil BMT ga a’zo bo’ldi. 1993-2004 yillar 
mobaynida quyidagi xalqaro tashkilotlar bilan ishga aloqador bog’lanishlar o’rnatildi: 
BMT, TASIS, BMTning iqtisodiy va ijtimoiy masalalar bo’yicha departamenti, 
KUROON, YUNIDO, YUNESKO, VOZ, VMO, Yer Kengashi, Konventsiya 
Kotibiyati, Butun Jahon banki, GEF. 2001 yilda O’zbekiston Respublikasi KUROONga 
a’zolikka saylandi.
Bulardan tashqari O’zbekiston Yevropa hamkorligi doirasida «Yevropada 
xavfsizlik va hamkorlik bo’yicha tashkilot, iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti 
(OESR), NATO kabi xalqaro tuzilmalar bilan faol aloqa bog’lagan. O’zbekiston Evropa 
uchun Iqtisodiy komissiya bilan hamkorlik o’rnatib, uning 
«Evropa uchun atrof-muhit» jarayonida ishtirok etmoqda. 
Atrof-muhit muhofazasi sohasida Osiyo mintaqasidagi xalqaro tashkilotlar, 
xususan BMTning Osiyo va Tinch okeani uchun iqtisodiy va ijtimoiy komissiyasi, EKO 
va boshqa qator mamlakatlar bilan o’zviy aloqa bog’lagan. Shuningdek, soha bo’yicha 
AQSH, Hamdo’stlik mamlakatlari bilan ham aloqa mavjud. 
YUNEP tashabbusi bilan Markaziy Osiyoda Hududiy ekologik markaz tashkil 
etilib, har bir respublikada uning milliy ofislari faoliyat ko’rsatmoqda. 
Orol va Orol bo’yi. 1993 yil 26 martda Rossiya va Markaziy
Osiyo mamlakatlarining rahbarlari Qozog’ston Respublikasining 
Qizil Orda shaxrida Orol va Orolbo’yida ekologik muammolarga bag’ishlangan 
konfyerentsiyaga yig’ilib Orol va Orolbo’yi ekologiyasi mavzusida Orolni saqlab qolish 
xalqaro jamg’armasi tuzildi.
Rossiya va Markaziy Osiyo mamlakatlarining 
rahbarlari 1994 yil 11 
yanvarda 
Nukusda Orol va Orol bo’yi muammosiga bag’ishlangan kengash o’tkazdi. 
Bu kengashda Orol va Orol bo’yi ekologiyasiga bag’ishlangan tadbirlar ishlab 
chiqildi. 
1995 yil 20 sentyabrda Nukus shahrida Markaziy Osiyo mamlakatlari rahbarlari 
uchrashuvining eng katta jahon banki Orol muammosiga moliyaviy yordam berishini 
e’lon qildi. 
Olma-otada 1997 yil 28 fevralda Markaziy Osiy mamlakatlari rahbarlari Orol 
va Orolbo’yi ekologik muammosiga bag’ishlangan «Almati bayonoti» e’lon qilindi. 
Orol va Orolbo’yi muammosi bo’yicha Markaziy Osiyo mamlakatlarini «Orolni 
qutqarish Xalqaro jamg’armasini tashkil etish» masalasida 8-9 aprelda 1999 yil 
I.A.Karimov nutq so’zlardi. 
Inson va biosfera dasturini bajarishda 80 ortiq mamlakatlar ishtirok etadi. 

---