Amaliy mashg’ulotlar 1- amaliy mashg’ulot mavzusi


O'nli qo'shish va ayirish



Download 2,98 Mb.
bet16/50
Sana21.06.2022
Hajmi2,98 Mb.
#689010
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   50
Bog'liq
amaliy

O'nli qo'shish va ayirish


Birinchi usul - o'nli kasrlarni odatiy holatga aylantirish va qo'shish.

misoldan ko'rinib turibdiki, bu usul juda noqulay va o'nlik kasrlarni oddiy holatga aylantirmasdan, ikkinchi usulni to'g'ri ishlatish yaxshiroqdir. Ikki kasr kasrini qo'shish uchun quyidagilar kerak:

  • o'nlik kasrdan keyin raqamlar sonini tenglashtirish;

  • ikkinchi atamaning har bir raqami birinchi atamaning tegishli raqami ostida bo'lishi uchun atamalarni bir-birining ostiga yozing;

  • olingan raqamlarni qo'shing, chunki ular natural raqamlarni qo'shadilar;

  • olingan miqdorni atamalar bilan vergul ostiga vergul qo'ying.

Quyidagi misollarni ko'rib chiqing:

  • kamaytirilgan va ajratilgan sonlarda o'nlik kasrdan keyin raqamlar sonini muvozanatlash;

  • chegirib tashlanadigan har bir raqam kamayganning tegishli raqami ostida bo'lishi uchun chegirmani yozib oling;

  • natural sonlarni ayirish sifatida ayirish

  • olingan farqni vergul ostiga va kamaytirilgan qismlarga vergul qo'ying.

Quyidagi misollarni ko'rib chiqing:
Yuqoridagi misollarda o'nlik kasrlarni qo'shish va olib tashlashni ozgina bajarilganligini ko'rishimiz mumkin, ya'ni biz xuddi shunga o'xshash operatsiyalarni natural sonlar bilan bajarganimiz kabi. Bu kasrlarning o'nlik shaklining asosiy afzalligi.
      1. O'nli ko'paytirish


O'nli kasrni 10, 100, 1000 va hokazolarga ko'paytirish uchun ushbu kasrdagi raqamlarni 1,2,3, va hokazolarni o'ng tomonga siljitish kerak. Shuning uchun, agar vergulni o'ng tomonga raqamlarni 1, 2, 3 va hokazolarga o'tkazsangiz, u holda kasr mos ravishda 10, 100, 1000 va hokazolarga ko'payadi. Ikki kasr kasrini ko'paytirish uchun quyidagilar kerak:

  • vergullarga ahamiyat bermay, ularni natural sonlarga ko'paytiring;

  • hosil bo'lgan mahsulotda o'ng tomonda qancha raqamlarni ajratish kerak, ikkala omil ham verguldan keyingi raqam.

Ishda vergul bilan ajratish kerak bo'lganidan kamroq raqamlar bo'lgan holatlar mavjud, ishdan oldin chap tomonga kerakli nollar qo'shiladi va keyin vergul chap tomonga kerakli sonlar soniga o'tkaziladi.
Agar bu cheklangan raqam bo'lsa, unda qoida asosida birlashma qo'llaniladi - eshitishimcha, yozaman. Ya'ni, siz uni to'g'ri o'qib, yozishingiz kerak, lekin vergulsiz, lekin kasr chizig'i bilan.
Agar ularning butun qismi bo'lmasa, ya'ni nolga teng bo'lsa, kasr kasrlarini oddiy holatga qanday o'zgartirish mumkin? Masalan, 0.9 yoki 0.05. Belgilangan qoidani qo'llaganingizdan so'ng, siz nol sonlarni yozishingiz kerakligi ma'lum bo'ladi. Ammo u ko'rsatilmagan. Faqat kasr qismlarni yozish uchun qoladi. Birinchi raqam uchun denominator 10, ikkinchisi uchun 100 bo'ladi. Ya'ni ko'rsatilgan misollar quyidagi raqamlarga ega bo'ladi: 9/10, 5/100. Bundan tashqari, ikkinchisini 5 ga qisqartirish mumkin, shuning uchun buning natijasi 1/20 ni yozishdir.

Topshiriqlar:

  1. Mavzu yuzasidan qo’shimcha ma’lumotlar topib, to’plangan ma’lumotlar asosida taqdimot tayyorlang.


Download 2,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish