Amaliy mashg`ulot №1 Mehnat xavfsizligi bo’yicha dastlabki yo’riqni asosiy masalalarining namunaviy ro’yxati 1

Ochiq konlardagi ish joylarini yoritish me’yorlari

Ochiq kon ob’ektlari	Kam yoritil- ganlik, lk	Yoritilganlik me’yorlashadigan tekislik	Izoh
1	2	3	4
Ishlar olib boriladigan hudud	0,2	Yoritiladigan yuza darajasida	Yoritiladigan hudud chegarasi ochiq kon bosh muhandisi tomonidan belgilanadi
Mashinalarning ochiq kon, tog jinslari uyumlari va boshqa uchast- kalardagi ish joyi	5 8	Gorizontal, Vertikal	Yoritilganlik mashinalar ishchi jihozlari harakatining butun chuqurligi va balandligi bo’yicha ta’minlanishi lozim
qo’lda bajariladigan ishlarning joylari	5 10	Gorizontal, Vertikal
Otvallarda temir yo’l karvoni, avtomobillar va avtopoezdlarning yukini tushirish joylar,qabul kilish ortiqcha yuklanish punktlari	3	Gorizontal	Yoritilganlik yoritilayotgan yuza darajasida ta’minlanadi
Bulydozer yoki boshqa traktor mashinasi ishlayotgan hudud	10	Traktor gusenitsa lari yuzasi dara- jasida
Gidromonitorqurilmasi ishlash joyi	5 10	Gorizontal, Vertikal	Yoritilganlik gidromonitor okimi harakati radiusidaqazib olinayotgan pogonaning butun bo’yi bo’yicha ta’minlana- di.
Tog jinslarini gidrootvalga taxlash joyi	5	Gorizontal
Yangi nam tortgan gidrootvallar hududi	0,2	Gorizontal
Burgilash ishlari joyi	10	Vertikal	Yoritilganlik stanok baland- ligi bo’yicha ta’minlanadi.
Mashinalar va mexanizmlar kabinalari	30	Gorizontal	Poldan 0,8 m balandlikda
Tuproqsurish kurilmasi xonasi va tuproqsurish zumpflar hududi	10	Gorizontal	Poldan 0,8 m balandlikdagiqurilma xonalarida
Rotor ekskavatori, otval hosil kiluvchi manevrlash zonasi	10 15	Gorizontal, Vertikal	Yoritiladigan hudud kon ishlari pasportiga muvofiq aniqlanadi
Rotor ekskavatorlarini ta’mir- lash maydonchalari	20 25	Gorizontal, Vertikal
Konveyerli oqim liniyalari	5	Konveyerning ustki yuzasida
Konveyerlar barabanlariga xiz- mat ko’rsatish zonasi	10	Gorizontal
Tog jinslariniqo’l bilan ajrata- digan joylardagi konveyerli lentalar	50	Konveyer lentasi ustki yuzasida	Tog jinslarnni ajratgichdan kamida 1,5 m masofada konveyer lentasiga harakatiga karshi
Ishchilarni isitish uchun uchastka- lardagi xona	10	Gorizotal
Ochiq kondagi pillapoyalar, pogona dan pogonaga tushish joylari	3
Ochiq konda ishchilarning doimiy xarakatlanish yo’llari	1	Gorizontal
Ochiq kon chegarasidagi avtoyo’llar (harakat jadalligiga bogliq	0,5-3	Gorizontal	Yoritilishi lozim bo’lgan avtoyo’llar ochiq kon (korxona) bosh muhandisi tomonidan belgilanadi. Yoritilganlik mashinalar harakati darajasida ta’minlanadi.
Ochiq kon chegarasidagi temir yo’llar	0,5	Gorizontal	Yoritilganlik yo’l yuqoriqurilishi darajasida ta’minlanadi.

3. Ochiq konningqazilayotgan joy chegaralaridan tashqaridagi otvallar va avtoyo’llarini yoritish uchun alohida transformatorli nimstantsiyalardan ta’minlanganda zaminlashtirilgan neytralli tarmoqda 380/220 V kuchlanishniqo’llashga

ruxsat etiladi.

4. 1650 V kuchlanishgacha bo’lgan doimiy tokning statsionar va ko’chma tayanchlari tutashish tarmogida elektr yoritish va yoritgichlar simlari osmasiga ruxsat etiladi, ular tayanchningqarama-qarshi tomonidagi tutashish simidan yuqoriroq o’rnatiladi. Tutashish simidan vertikal bo’yicha yoritish simlarigacha bo’lgan masofa 1,5 m dan kam bo’lmasligi kerak. Yoritish tarmogi izolyatorlari yuqori kuchlanishlarniqabul kiladi (1650 V). Tutashish simidan tayanchgacha bo’lgan masofa yon osmada 1 m dan kam bo’lmasligi kerak.

Tutashish simi va aloqa liniyasi tayanchlaridagiqo’shma osmaga ruxsat etilmaydi.

5. Yoritish tarmogidagi ta’mirlash ishlari (yoritish simlaridan pastroqda yogoch tayanchlarda joylashgan lampalar va yoritgichlar, ilgaklar, shtirlar va izolyatorlarni almashtirish, simlarni tortish va b.) «Iste’molchilar elektrqurilmalaridan texnik foydalanishqoidalari» va «Iste’molchilar elektrqurilmalaridan foydalanishda xavfsizlik texnikasiqoidalari»da nazarda tutilgan xavfsizlik choralariga amal kilgan holda kuchlanishni tutashtirish va yoritish tarmogidan uzgan xolda amalga oshirish lozim.

6. Sun’iy yoritadigan yoritgichlarni tozalash tarkibidaquyidagi tarkibda chang bo’lgan havo muhiti bo’lgan ishlab chiqarish xonalarida amalga oshirilishi lozim:

- 10 mg/m3 dan ko’prok bo’lsa - bir oyda 2 marta;

- 5-10 mg/m3 kontsentratsiyasida - chorakda 1 marta;

- 5 mg/m3 dan kam kontsentratsiyada - chorakda 1 marta.

CHang ko’p ajralmaydigan xonalarni tabiiy yoritganda nur o’tadigan joylarning shishalari kamida 1 yilda 2 marta va chang ko’p ajralganda esa (5 mg/m3 dan ko’prok) kamida 1 yilda 4 marta tozalanishi kerak.