Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Majol i s  un-Nafoi s  (II -  qism) 
Alisher Navoiy 
 
48 
library.ziyonet.uz/ 
 
Shohruxning oʻgʻli. 17 yoshida Movarounnahr va unga yondosh oʻlkalarning hokimi 
boʻlgan. 1447 yil Shohrux vafotidan keyin temuriylar davlatining oliy hukmdori boʻldi. 
1449 yil Ulugʻbek uning siyosatidan norozi quchlar va shahzoda Abdullatif fitnasi 
natijasida shahid qilinadi. Ulugʻbek davrida ilm-fan, savdo-sotiq, hunarmandchilik, 
me’morchilik keng rivojlanadi. Uning oʻzi aniq fanlar qatori musiqa ilmi va adabiyot 
bilan shugʻullangan, she’rlar ham yozgan. 
 
Navoiy bu asaridan tashqari dostonlarida, jumladan “Farhod va Shirin”da Ulugʻbek 
Mirzoni farax hamda gʻurur bilan tilga oladi. 
 
64. Tarj. Biz baxti qaro, yomon kunga qolgan va yulduzi soʻngan kishimiz; butun 
umrimizda biror kecha ham maqsadimiz sham’i yonmagan. 
 
65. Tarj.: Menda shunday ogʻiz boʻlishiga qaramay, she’r aytayki, undan suv chakillab 
tursin. 
 
66. Tarj.: Ey gul gulyuzlini koʻrishni menga man’ etuvchi, dil holatini bilmaysan, meni 
kechirgil. 
 
67. Tarj.: Ahvolim sirlaridan birov ogoh boʻlishinn istamayman, yoʻqsa, sahar chogʻida 
bir oh tortib, butun olamni kuydirib yuboraman. 
 
68. Joʻgi Mirzo — temuriy shahzodalardan. 
 
69. Tarj.: Yuzing mehri (quyoshi)dan tong singari sovuq damlar uraman; biror kun 
koʻyingga yetishim uchun dil koʻp sargardon qildi. 
 
70. Xoja Salmon Jaloliddin Xoja Salmon Ibni Xoja Alouddin Muhammad (tugʻ. 1310, 
Sova — vaf. 1376, oʻsha shahar) Salmon Sovajiy nomi bilan mashhur, fors shoiri. 
Zamonning aksar ilmlari, jumladan adabiyot, riyoziyot, she’rshunoslik, tilshunoslikni 
mukammal egallagan. Shoir oʻzining «Qasidai Masnu’» nomli oʻta murakkab, bir necha 
bahr, turli-tuman she’riy san’atlar qoʻllanilgan muvashshah (bezatilgan, ziynatlangan, 
demakdir) tariqida yozilgan asari bilan shuhrat qozongan. Salmon Sovajiy “Kulliyot”i 
16000 baytdan iborat. U gʻazallarida Xoju Kirmoni, Nosir Buxoriy, Hofiz Sheroziy va 
boshqa mashhur shoirlar an’anasini davom ettirgan. Uning “Jamshed va Xurshed”, 
«Firoqnoma» nomli dostonlari ham bor. 
 
71. Tarj.: Sening qomating tufayli olamda qiyomat koʻtarildi; Agar qiyomat rost boʻlsa, 
sening qaddingning oʻzi bir qiyomatdir. 
 
72. Tarj.: Siz — tuz koni, biz shoʻrbaxtmiz; xudo bizga buni berdiyu senga uni. 
 

---