Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

17- rasm. Homilaning yurak urishini aniqlash.
haftada k o ‘rinishi kerak. Н аг safar akusher-ginekologiya b o ‘limiga 
kelishdan oldin, albatta, siydik tahlili, b a r oyda bir m arta um um iy 
qon tahlili, ro'yxatga q o ‘yilgan va dekret ta ’tiliga chiqishdan va 
tug'uruqxonaga yotishidan oldin, albatta, RW (zahm ) va O ITS 
qon tahlili b o'lishi kerak.
Akusher-ginekologiya b o ‘limiga kelgan ayolning vazni o ‘lchab 
k o ‘riladi. Q /B (qo n bosim i) o ‘lc h an ad i va u m u m iy k o 'z d a n
kechiriladi. 16 haftadan keyin kushetkaga yotgan holda tekshiriladi, 
y a ’ni u n d a h o m ilaning joy lashish i, o ld in d a kelgan qism ining 
k o ‘rinishi va tu ri, h o m ilan in g yurak urishi an iqlanadi. B ular 
ham m asining m e’yordan chetga og‘ishi, ho m ila asfiksiyasi xavfi 
borligini bildiradi.
A kusher-ginekologiya b o ‘limiga kelgan hom ilado r ayolning 
um um iy ahvoliga qarab, ish joyidan dekret ta ’tili beriladi. D ekret 
ta ’tili hom ila 30 haftalik b o ‘lgandan keyin 126 kunni o ‘z ichiga 
oladi.
4.6. Homilador ayol gigiyenasi va zararli omillaming
organizmga ta’siri
H om iladorlik fiziologik jarayon b o ‘lib, u m e ’yorida borganda 
hom ilador ayolning a ’zo va sistemalarining faoliyati bir tekis b o ‘ladi. 
Bunda ayol organizmida hom ila rivojlanishi bilan bog‘liq birm uncha 
zo ‘riqish paydo b o ‘lishi m um kin. H om iladorlik vaqtida ovqatlanish 
va dam olishning buzilishi va tashqi ta ’sirlar ayol organizmiga salbiy 
ta ’sir qilib, hom ila rivojlanishida o ‘zgarishlarga olib kelishi mum kin.
51

---

D em ak, h o m ilad o r ayolning o ‘z vaqtida to ‘g ‘ri ovqatlanishi, 
shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilishi hom ilaning to ‘g ‘ri rivoj­
lanishi, uning um um iy ahvolini yaxshi b o 'lish i h am d a tu g ‘u - 
ruqqa tayyorlanish va chilla davrining b ir m arom da o ‘tishiga sabab 
boMadi.
Homiladorlik m e’yorda borganda homilador ayol kundalik oddiy 
ishlarni h ech q an d ay z o ‘riqishsiz bajarishi m u m k in , ch u n k i 
jism oniy harakat qilish organizm faoliyatiga yaxshi ta ’sir ko'rsatadi, 
ya’ni semirish, m ushaklarning bo'shashib ketishi va tu g‘uruq davri 
sust borishining oldini oladi.
Shu bilan birga, h o m ilad o rlik v aq tid a o rtiq c h a jism o n iy
z o ‘riqish, tashqi zararli t a ’sir (nurlanish, kim yoviy m oddalar, 
yuqori harorat) lar, ayol jism i, ruhiyatida o ‘z izini qoldirishi va 
hom ila shakllanishiga salbiy ta ’sir k o ‘rsatishi m um kin.
H om iladorlik vaqtida toza havoda k o ‘proq yurish hom ilaga 
kislorod kelishi va b ach ad o n -y o ‘ldosh qon aylanishini yaxshilaydi.
H om ilador ayol 8 soatdan kam uxlamasligi, uyqudan oldin 
1—2 soat toza havoda sayr qilishi zarur. H om ilador ayolning kara- 
voti qulay, choyshablari tez-tez alm ashtirib turilishi va ayol faqat 
orqasi ham da yonboshi bilan yotishi kerak (qom i bilan yotishiga 
ruxsat berilmaydi).
H om iladorlikning birinchi va oxirgi oylarida jinsiy aloqadan 
tiyilish maqsadga muvofiqdir.
H om ilador ayolning yuqum li kasallikka chalingan bem orlar 
bilan m uloqati q a t’iy taqiqlanadi, chunki bu ona uchungina em as, 
bola uchun ham xavflidir.
N ikotin, spirtli ichimliklar, narkotik m oddalar inson organizmi 
uchun ju d a ham zararli b o ‘lganligi uch u n ulam i iste’m ol qilish 
yoki ulardan foydalanish m an qilinadi.
Nikotin
sigaret tarkibida b o ‘lib, o ‘ta zararli m odda hisoblanadi. 
U q o n to m irla rin i to ray tiru v ch i xususiyatga ega. C heku vchi 
ayollarda b a c h a d o n -y o ‘ldosh q o n aylanishi buziladi, natijada 
hom ilaga kislorod va boshqa oziq m oddalar kelishi qiyinlashadi. 
Bunday holatda hom ila gipotrofik (sust rivojlangan) va Angar 
shkalasi b o'yich a past k o ‘rsatkich bilan tug'iladi.
H om iladorlik vaqtida m u n tazam