Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Klimakterik sindrom. 
K lim akterik davr — reproduktiv davr 
tugashi va tux um do nlar gorm onal faoliyatining butkul tugashi 
b ilan b o sh la n a d i. K lim ak terik s in d ro m m a ’lu m s im p to m o - 
kom pleksdan iborat b o ‘lib, bu jarayon klim akterik davrning tabiiy 
kechishini og‘irlashtiradi, gorm onal buzilishlarga bog'liq patologik 
holat yuzaga keladi.
179

---

Sindrom ning birinchi belgilari 45—50 yoshlarda kuzatilib, 
qizib ketish, tezda ta ’sirlanish, bosh og'rishi, terlash, uyquning 
buzilishi, puls va Q /B o ‘zgaruvchanligi bilan nam oyon b o ‘ladi. 
B a’z id a a y o lla rd a y u rak so h asid a o g ‘riq, ta y a n c h a p p a ra ti 
(o steo po ro z) o ‘zgarishlar, ruh iy o ‘zgarishlar kuzatiladi. Agar 
barcha belgilar aniq bilinsa, tezlik bilan davolanish zarur, chunki 
klim akterik sindrom asosiy kasallikning avj olishiga olib kelishi 
m um kin. Kom pleks davolashning asosiy kom ponenti gigiyenik 
rejim, parhezni to ‘g ‘ri y o ‘lga q o ‘yish, vitam inoterapiya (tokoferol, 
retinol, В gum h vitam inlari, askorbin kislotasi) hisoblanadi.
Bemorga fizioterapevtik davo va jismoniy davolash tavsiya etiladi. 
M ed ik am en to z davo c h o ra la rid a n n e y ro le p tik la r (fre n o lo n , 
m eterizin) va trankvilizatorlar yaxshi natija beradi.
G orm onal d orilardan androgenlar (testo stero n -p ro p io n at), 
gestagenlar (depoprover, am boteks) uzluksiz tartibd a beriladi. 
G o rm o n lar ju da zarur b o ig a n d a g in a tavsiya etiladi, chunki kli­
m akterik davrda proliferatsiya jarayonlari faollashib onkologik 
(saraton) kasalliklarga moyillik oshishi m um kin. A tipik rivojla- 
nishga shubha uyg'onsa, bem orni zudlik bilan diagnostik qirish va 
qirindini gistologik tekshirishdan o ‘tkazish zarur.
Postkastratsion sindrom. 
Bu sindrom yosh ayollarda nur bilan 
davolangandan keyin yoki ayol tuxum donlari olib tashlangandan 
keyin paydo b o ‘lib, vegetativ to m ir, asab -ru h iy va en d o k rin
buzilishlar bilan nam oyon bo'ladi. Bu sindrom operatsiyadan keyin, 
3—4 haftadan so‘ng rivojlanib, 6—12-oylarda to ‘liq namoyon bo‘ladi. 
Bu kasallik uyqusizlik, yig‘loqilik, xotira susayishi, q o ‘rquv, tez 
charchash, depressiya, b o ‘g‘im larda og'riq bilan kechadi. Bunday 
bem orlarda osteoporoz, semirish, asab-ruhiy o ‘zgarishlar kuzatilib, 
somatik kasalliklarning kechishini og‘irlashtiradi.
Postkastratsion sindrom ni 
davolash 
organizm kom pensator 
faoliyatini oshirish, m a’lum gom eostaz holatini paydo qilish uchun 
adaptatsiya jarayonini kuchaytirishga qaratiladi. Shu m aqsadda 
um um iy q u w atlo v ch i, sedativ preparatlar va vitam in lar bilan 
davo choralari o ‘tkaziladi. Agar kastratsiya sababli o ‘sm a kasallik 
bo'lm asa, gorm onlar bilan davolash m um kin b o 'lad i (m ikrofollin, 
bisekurin, n on -o vlo n).