Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

Bachadondan qon ketganda shoshilinch yordam ko‘rsatish
(shifokordan oldingi yordam).
Jihozlar:
m uz xalta, to n o m etr, qon guruhini aniqlash uchu n 
zardoblar, to m ir ichiga suyuqlik yuboruvchi sistem a, qon o 'rn in i 
bosuvchi suyuqliklar, d o n o r qoni, bachadon ichini qirish uch un
jarrohlik asboblari, steril m aterial, d o ri-d arm o nlar, q o ‘lqoplar.
Muolajani bajarish tartibi:
—
bem orga q a t’iy yotoq rejimi buyuriladi;
— q o 'lq o p kiyiladi;
— 10 %li 10,0 ml kalsiy glukonat to m ir ichiga yuboriladi;
178

---

— qoringa m uz xaltacha q o ‘yiladi;
— q on bosim ni o ‘lchab, to m ir ichiga suyuqlik yuborish uchun 
sistema tayyorlanadi;
— sistem a qon o ‘rnini bosuvchi suyuqlik bilan to ‘ldiriladi;
— bem orning qon guruhi aniqlanadi;
— zudlik bilan bem orga mos qon talabnom aga binoan topiladi;
— shifokor, laborant chaqirtiriladi;
— bachado n b o ‘shlig‘ini qirish u ch u n asboblar va steril stol 
tayyorlanadi;
— shifokorning barcha k o ‘rsatm alarini aniq va tezkorlik bilan 
bajarishga kirishiladi.
13.5. Neyroendokrin sindromlar
Hayzoldi sindromi 
organizm dagi siklik buzilishlar ta ’sirida 
kom pensator reaksiyalarning o'zgarishiga olib keladi. H ayzning 
neyrogum oral boshqarilishining buzilishi, turli xil som atik yoki 
yuqum li kasalliklar, ruhiy jaro h atlar, jinsiy a ’zolarning patologik 
jarayonlari bu sindrom ning to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri kelib chiqishi sabab- 
laridir.
H ayzoldi sindrom i asab-ruhiy o ‘zgarishlar (k o‘ngil aynash, 
qayd qilish, bosh og‘rig‘i va boshqalar), vegetativ — to m ir buzi- 
lishlari (yurak urishi tezlashishi, sem irish, terlash , sezishning 
pasayishi), m odda alm ashuv — end ok rin buzilishlar (shish, sut 
b ezlari q a ttiq la sh ish i, b a ’zid a dien sefal k rizlar yoki allergik 
reaksiyalar) bilan nam oyon b o ‘ladi.
Kasallik siklik xususiyatga ega, y a’ni belgilari hayz m uddati 
yaqinlashishi bilan oshib boradi, hayzdan so ‘ng ham m a belgilar 
so'nadi.
Hayzoldi sindrom ini kompleks ravishda davolash kerak. Psixo- 
terapiya, trankvilizatorlar qoMlash, sedativ m oddalar, vitam ino- 
terapiya, zarurat tug ‘ilsa, gorm onlar bilan davolanadi. D avolashni 
o ‘z vaqtida boshlash kerak, chunki bu davo funksional buzilishlar, 
bir qanch a kasallik q o ‘zg‘alishi ham da qarilik klim akterik sindrom
rivojlanishining oldini oladi.