Akbar zamonov tarix fanidan olimpiadaga

Telegram kanal
:@tarixolimpiada
Sherg‘ozixon madrasasi mamlakatimizning mustaqilligiga qadar va undan 
keyin bir necha marotaba ta’mirlandi. Bundan tashqari, Xiva shahrining 2500 
yilligi munosabati bilan Xiva shahridagi boshqa me’moriy obidalar qatorida 
Sherg‘ozixon madrasasi ham ta’mirlandi.
Madrasa Ichan qal’a me’moriy obidalari tarkibida YUNESKO tashkilotining 
Butun Jahon yodgorliklari ro‘yxatiga kiritilgan.
 
Muhammad Amin Inoq madrasasi
Xiva shahrida, Ichan qal’a markazida 
joylashgan Muhammad Amin Inoq madrasasi 
qo‘ng‘irotlar sulolasidan bo‘lgan Xiva xoni 
Muhammad Amin inoq tomonidan bunyod 
etilgan. 
Mardasa qurilishiga homiylik qilgan 
Muhammad Amin inoq (taxminan 1730-1790-
yillar) – Xiva xonligini idora qilgan va
inoqlardan 
bo‘lgan 
qo‘ng‘irot 
sulolasi 
asoschisi. Muhammad Amin inoq 1761-yilda 
inoqlik lavozimiga ko‘tarilgan. Turkmanlarning yovmut va chovdur qabilalariga 
qarshi kurash olib borgan, lekin muvaffaqiyatsizlikka uchrab Buxoroga, 
Doniyolbiy otaliq yoniga ketgan. Xorazmni butunlay egallab olgan yovmutlar Xiva 
taxtiga G‘oyibxonning o‘g‘li Jahongirxonni ko‘targanlar. Uning davrida (1769-
1770) besh qal’a (Hazorasp, Xonqa, Urganch, Kat va Shohobod)da ocharchilik va 
vabo tarqalib o‘zbeklar Orol va Buxoroga ketganlar. 1770-yilda Muhammad Amin 
inoq Buxorodan qaytib kelib yovmutlarni Xorazmdan quvg‘in qilgan, taxtga 
Abulxayrxonning o‘g‘li Bo‘lakayxonni o‘tqazgan. Muhammad Amin inoq xon 
avlodidan bo‘lmagani uchun taxtga qo‘g‘irchoq xonlarni o‘tqazib, hokimiyatni ular 
nomidan boshqara boshlagan. Muhammad Amin inoq 20 yil mobaynida 13 marta 
Xiva xonini almashtirgan. Xorazmlik tarixchilar (Munis, Ogahiy, Bayoniy va 
boshqalar) Muhammad Amin inoq hukmronligi davri xususida ancha iliq fikr 
bildirganlar. Uning davrida Xiva shahrida Muhammad Amin Inoq madrasasi 
qurildi (1765), shaharning Nodirshoh bosqinida vayron bo‘lgan devori va 
darvozalari qayta tiklandi (1785), Xivaning Jome’ masjidi qayta qurilib, uning 
yonida chiroyli minora qad ko‘targan (1789). 
Muhammar Amin Inoq madrasasi so‘nggi o‘rta asrlarda, 1765-yilda bunyod 
etilgan. 
Madrasani bunyod etishda har xil o‘lchamdagi g‘isht va toshlardan, loy, 
yog‘och, tunuka, sement, marmar, har xil qimmatbaho toshlar va shunga o‘xshash 
mahsulotlardan keng foydalanilgan. 

---