Aholini ijtimoiy himoya qilish muammolari. Fandan boshlang Aholini ijtimoiy himoya qilishning asosiy muammolari

1.3 Rossiyada aholini ijtimoiy himoya qilish tizimining xususiyatlari va muammolari.
I. Uy-joy sharoitlarini yaxshilash sohasidagi siyosat.
Rossiyada aholini uy-joy bilan ta'minlash va yashash muhitining iste'mol sifatini yaxshilash eng dolzarb ijtimoiy muammolardan biri bo'lib kelgan va shunday bo'lib qolmoqda - Rossiyada va, aytaylik, Germaniyada va bir fuqaroga to'g'ri keladigan kvadrat metr sonini solishtirish kifoya. Amerika Qo'shma Shtatlari: 35 va 70 m 2 ga nisbatan 19,6 m 2, o'rtacha uy-joyning sifat parametrlaridagi farqni hisobga olmaganda.
Mamlakat aholisining kamida 15 foizi hayot uchun unchalik foydali bo'lmagan turar-joylarda to'planib yashaydi, 12 foizi esa, asosan, kommunal qulayliklarga ega emas. Rossiya aholisining to'rtdan bir qismi nisbatan farovon - ichki me'yorlar bo'yicha - uy-joy sharoitida, ya'ni alohida uyda yoki barcha kommunal xizmatlarga ega kvartirada, bir kishi uchun 18 m 2 hisobidan yashaydi.
"Rossiya fuqarolari uchun arzon va qulay uy-joy" milliy loyihasi asosan odamlarning ipoteka kreditlari olib, kvartira sotib olishiga qaratilgan edi. Afsuski, hozirgi sharoitda ipotekaga ishongan fuqarolarning ko'pchiligi uni ololmaydi. Ko'pgina banklar kredit berishni to'xtatdilar yoki shartnomalar shartlarini o'zgartirdilar, chunki moliyaviy bozorlarda beqaror vaziyat va past likvidlik muammosi mavjud.
Mutaxassislarning fikriga ko'ra, ipoteka kreditlarini rivojlantirish uchun eng qulay sharoitlarda Rossiya aholisining 7-8% dan ko'prog'i ushbu moliyaviy-iqtisodiy vositadan amalda foydalana olmaydi. 2006 yildan buyon o'z turmush sharoitini yaxshilaganlar soni ko'chmas mulk narxlarining to'xtovsiz o'sishi natijasida tez sur'atlar bilan kamayib bormoqda: 2006 yilda bu ko'rsatkich 14 foizni, 2008 yilda - 10 foizni, 2009 yilda - 7 foizni tashkil etdi. 4,43 million oila (8,6 foiz) yashash sharoitlarini yaxshilash uchun navbatda turibdi; kam ta'minlangan fuqarolar uchun ijtimoiy uy-joy olish uchun navbatda kutish muddati 15-20 yil. Uy-joy sharoitini yaxshilash istagini bildirganlar soni 61 foizni (31,6 million oila) tashkil etadi. Uy-joyga umumiy talab taxminan 1,57 milliard m 2 (mavjud fondning 55%) ni tashkil qiladi.
Aholining daromadlari bo'yicha keskin tabaqalanishi tufayli, xohlovchilarning ko'pchiligi uchun uy-joy muammosini hal qilish qiyinroq. Shu bilan birga, nafaqat kam ta'minlanganlar, balki o'zlari kredit yoki qisman davlat yordami bilan uy-joy sotib olish imkoniyatiga ega bo'lganlar ham navbatda turibdi. So‘rovlar shuni ko‘rsatdiki, rossiyaliklarning 85 foizi o‘z yashash sharoitlarini yaxshilashni xohlaydi. Ammo atigi 5-6% buni allaqachon to'plangan jamg'armalar hisobidan, kredit yoki kredit uchun ariza bermasdan amalga oshirishi mumkin. Aholining aksariyati jamg‘armasi yo‘qligi sababli yangi uy yoki kvartira sotib ololmaydi va bunday xaridni uzoq yillarga kechiktirishga majbur bo‘ladi.
II. Pensiyani tartibga solish siyosati.
Rossiya Pensiya jamg'armasining daromadi 2010 yilda 2009 yilga nisbatan 40,2 foizga o'sdi va 4,17 trln. rubl. 2010 yilda umumiy xarajatlar hajmi 3,3 trln. rubl. Jamg‘arma byudjetining 2011-yilda jami daromadlari 5,14 trln. rubl, umumiy xarajatlar - 4,82 trln. rubl.
2011 yilda mehnat pensiyasining miqdori 1 fevraldan ikki marta - 7 foizga va 1 apreldan - 0,5 foizga oshadi; 2012 yilda - 1 fevraldan 6,5 foizga va 1 apreldan - 1,4 foizga; 2013-yil 1-fevraldan - 6% ga va 1 apreldan - 2,3% ga.
Davlat pensiyalari quyidagi tarzda indekslanadi: 2011-yilda 1 apreldan — 7 foizga va 1 iyuldan — 1,3 foizga; 2012 yil 1 apreldan - 6,5 foizga va 1 iyuldan - 1,8 foizga; 2013 yil 1 apreldan - 6,0 foizga va 1 iyuldan - 2,4 foizga.
Ushbu chora-tadbirlarni amalga oshirish natijasida 2011 yilda o'rtacha yillik mehnat pensiyasi 8412 rublni tashkil qiladi. 2013 yilda o'rtacha yillik mehnat pensiyasi 2009 yilga nisbatan 1,8 baravar ko'payadi. Prognoz davrida Rossiya Federatsiyasida keksa yoshdagi mehnat pensiyasi va o'rtacha ish haqi miqdorining nisbati 39% darajasida saqlanadi; pensionerning keksa yoshdagi mehnat pensiyasi va yashash minimumi miqdori - 182% darajasida; ijtimoiy pensiyaning o'rtacha miqdori nafaqaxo'rning yashash minimumidan past bo'lmagan darajada.
Fuqarolarning ayrim toifalariga oylik naqd to'lovni amalga oshirish xarajatlari uning miqdorini 2011 yilda 6,5 ​​foizga indeksatsiya qilishni hisobga olgan holda belgilanadi; 2012 yilda - 6,0% ga; 2013 yilda - 5,5% ga.
III. Sog'liqni saqlash siyosati.
Biroq, ijtimoiy xizmatlar va ijtimoiy yordam nafaqaxo'rlarning umumiy moliyaviy ahvoliga sezilarli ta'sir ko'rsatmaydi. Pensionerlar soni tobora ko'payib bormoqda, ularning soni yiliga 600-700 mingga ko'paymoqda, nogiron pensionerlar soni ayniqsa jadal o'sib bormoqda, bu nafaqat aholining qarishi, balki hayot sifati haqida ham gapiradi. umuman. Aholi, omonatchilar va investorlarning salmoqli qismini pensionerlar tashkil etadi. Davlat o‘z manfaatlarini ko‘zlagan holda ham ularning ijtimoiy farovonligiga e’tibor qaratishi kerak. Sog'liqni saqlash sohasida tibbiy xizmatlar uchun haq to'lash amaliyoti kengayib bormoqda - so'nggi yillarda har ikkinchi oila o'zlari uchun to'lashlari kerak edi, biz nafaqat an'anaviy xususiy stomatologiya amaliyoti, balki to'lov haqida ham gapiramiz. diagnostika tekshiruvlari, shifokorlarning maslahatlari. Pullik davolanish majburiydir: tibbiy xizmatlar uchun pul to'lashga majbur bo'lgan oilalarning farovonlik darajasi eng yuqori emas va pullik dori-darmonlar ko'lami aholi daromadlarining pasayishi fonida kengayib borayotgan sharoitda ko'pchilik moddiy davolanishdan bosh tortadi. sabablar. Islohotlar yillarida dori-darmonlar tanqis bo'lishni to'xtatdi, ammo ko'pchilik uchun ular yuqori narxlar tufayli mavjud emas. Hozirgi vaqtda farmatsevtika bozori beqarorlik, dori vositalari narxining keskin tebranishlari va ularning o‘sishi bilan ajralib turadi, import qilinadigan va mahalliy dori vositalari narxi oshib bormoqda. Sotish tarkibi arzonroq dori-darmonlarga o'zgardi, dorixonalarda o'rtacha cheklar arzonlashdi, iste'molchilarning tibbiy mahsulotlarga, hayot sifatini yaxshilaydigan mahsulotlarga, parvarishlash vositalariga va boshqalarga bo'lgan talabi kamaydi. Bemorlarning 35% gacha retseptlangan dori-darmonlarni sotib olishdan bosh tortishga majbur.
Davlat dori-darmonlarni bepul sotib olish uchun imtiyozlarni joriy qildi, ammo moliyaviy yordam yo'qligi sababli ko'pchilik "benefitsiarlar" uchun bu huquq rasmiy bo'lib chiqdi. Vaziyat yomonlashmoqda, bu aholiga tibbiy yordam ko'rsatish bo'yicha rasman e'lon qilingan davlat kafolatlari va real moliyalashtirish o'rtasidagi tafovut, sog'liqni saqlash sohasidagi islohotlarning tugallanmaganligi va ushbu sohadagi vaziyat uchun mas'ul bo'lgan barcha tuzilmalar faoliyatini muvofiqlashtirishning etarli darajada yo'qligida namoyon bo'lmoqda. . Tibbiy xizmatlarga haq to‘lashda aholi mablag‘larining ulushi muttasil oshib bormoqda, bugungi kunda u davlat ulushiga teng. Davlat mablag'lari bilan bog'liq eng qiyin vaziyat kichik shaharlar va qishloqlarda keng tarqalgan soliq bazasi mavjud emas.
“Salomatlik” ustuvor milliy loyihasi sog‘liqni saqlash tizimini barcha muhtojlarga sifatli tibbiy xizmatlarning standart to‘plamini taqdim etishi uchun 2 yil ichida qayta tashkil etishni nazarda tutadi. Afsuski, shahar poliklinikalari eshigi oldida bemorlarning uzoq navbatlari ochilishidan ancha oldin to'planib qolgani bu g'oyaning 2 yildan beri amalga oshirilmaganidan dalolat beradi. Aksariyat sog'liqni saqlash mutaxassislari uchun juda oz narsa o'zgargan. Shu munosabat bilan, bemor haqiqatan ham bepul tibbiy yordam olish imkoniyati uchun shifokorga pul to'lashga majbur bo'lgan amaliyot rivojlangan. Va agar biz rossiyaliklarning taxminan 20 foizi qashshoqlik chegarasidan past ekanligini hisobga olsak, bu aholining muhim qismi aslida tibbiy sug'urta polisi bo'yicha tibbiy yordam olish imkoniyatidan mahrum ekanligini anglatadi.
2010 yil yanvar-fevral oylarida Rossiyada chaqaloqlar o'limi darajasi har 1000 tirik tug'ilgan chaqaloqqa 8,2 ni tashkil etdi. Shu bilan birga, barcha federal okruglarda chaqaloqlar o'limining pasayishi kuzatildi. Bularning barchasi bugungi kunda ayollar va yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning 92,7 foizini qamrab olgan “Tug‘ilganlik haqidagi guvohnoma” dasturining samarasi bo‘ldi. 2005 yilda, sertifikatlar joriy etilishidan oldin, chaqaloqlar o'limi 1000 tirik tug'ilgan chaqaloqqa 11 tani tashkil etdi.
Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy rivojlanish vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, bu borada salmoqli muvaffaqiyatlar mavjud va Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy rivojlanish vazirligining Bolalarga tibbiy yordam ko‘rsatishni rivojlantirish departamenti va tug‘ruqxona xizmati direktori Valentina Shirokovaning ta’kidlashicha. Rossiyada pediatriya sohasidagi muvaffaqiyatlar sog'liqni saqlashning boshqa sohalariga qaraganda ancha sezilarli va sezilarli. Davlat 2010 yilda akusherlik yordamiga sarmoya kiritdi - faqat tug'ilganlik haqidagi guvohnomalar uchun 17,5 milliard, 2011 yilda esa 18 milliard rubl ajratdi. 188 ta tug‘ruqxonaga mutaxassislarning ish haqi va 8 ming dona jihozlar oshirildi. Rossiya hududlarida 22 ta perinatal markaz qurildi.
IV. Ishsizlik va bandlik darajasini tartibga solish sohasidagi siyosat.
2010 yilda Rossiya Federatsiyasida umumiy ishsizlik darajasi o'rtacha 5,6 million kishini yoki mamlakatning iqtisodiy faol aholisining 7,5 foizini tashkil etdi, 2009 yilda bu o'rtacha 6,3 million kishini yoki 8,4 foizni tashkil etdi, deya xabar beradi Rosstat chorshanba kuni.
"Mamlakatning iqtisodiy faol aholisi darajasi 2010 yilda o'rtacha 67,7 foizni tashkil etdi. Ish bilan band aholi 62,7 foizni tashkil etdi. 2010 yilda ishsizlik darajasi o'rtacha 7,5 foizni tashkil etdi", - deyiladi Rosstat hisobotida.
2010 yilda Rossiyada 15 yoshdan 72 yoshgacha bo'lgan mamlakatning iqtisodiy faol aholisi 75,4 million kishini tashkil etdi, shu jumladan 69,8 million ish bilan band va 5,6 million ishsiz.
2010 yilda ish bilan band aholi soni 144 ming kishiga yoki 0,2 foizga kamaygan, ishsizlar soni 151 ming kishiga yoki 2,9 foizga oshgan. XMT mezonlari boʻyicha tasniflangan ishsizlarning umumiy soni bandlikka koʻmaklashish davlat organlarida roʻyxatga olingan ishsizlar sonidan 3,0 barobar koʻpdir. 2010 yil yakuniga ko'ra, bandlik xizmatining davlat organlarida 1790 ming kishi ishsiz sifatida ro'yxatga olingan.
Bunday og'ishlarning sabablaridan biri aholi toifalarini qamrab olishdagi uslubiy farqlardir. Ta'lim muassasalarida kunduzgi ta'limda o'tayotgan 16 yoshga to'lmagan shaxslar, yoshi, ish staji bo'yicha yoki imtiyozli shartlar bo'yicha nafaqaxo'rlar bandlik xizmati muassasalarida ishsiz deb topilishi mumkin emas. Bandlik muammolari bo'yicha aholi so'rovini o'tkazishda aholining ushbu toifalarini ishsizlar deb tasniflash mumkin, agar so'rov o'tkazilgan davrda ular ish joyiga ega bo'lmagan, ish qidirgan va uni boshlashga tayyor bo'lsa, ya'ni. XMT metodologiyasiga ko‘ra ularni ishsizlar deb tasniflash mezonlariga javob berdi. 2010 yilda ishsizlarning o'rtacha yoshi 33,5 yoshni tashkil etdi. 25 yoshgacha bo'lgan yoshlar ishsizlarning uchdan bir qismini, jumladan, 15-19 yoshdagilar - 9,3%, 20-24 - 23,7%ni tashkil etadi. 2010 yil boshiga nisbatan 15-19 yoshdagi ishsizlar soni 117,4 ming kishiga (yoki 30,8 foizga), 20-24 yoshdagi ishsizlar soni 204,4 ming kishiga (yoki 19,2 foizga) oshgan. , 25-29 yosh - 53,1 ming kishiga (yoki 7,1%).
Ishsizlikning yuqori darajasi 15-19 yosh (32,0%) va 20-24 yosh (15,4%)da qayd etilgan.
15-24 yoshdagi yoshlar o‘rtasida o‘rtacha ishsizlik darajasi 2010 yil yakuniga ko‘ra 18,0 foizni, shu jumladan shahar aholisi o‘rtasida – 17,0 foizni, qishloq aholisi o‘rtasida – 20,5 foizni tashkil etdi. 15-24 yosh toifasidagi yoshlar oʻrtasida ishsizlik darajasining 30-49 yoshdagi kattalar ishsizlik darajasiga nisbatan oʻrtacha oshib borish koeffitsienti 3,4 baravar, shu jumladan shahar aholisi oʻrtasida 4,0 baravar, qishloq aholisi ishsizlik darajasiga nisbatan - 2, 5 marta.
Ishsizlar orasida 37,0 foizini ish qidirish (ishsizlik) holatida bo'lish muddati 3 oydan oshmaydigan shaxslar tashkil etadi. Bir yil va undan ko'proq vaqt davomida ishsizlarning 27,0 foizi ish qidirmoqda (turg'un ishsizlik).
Qishloq aholisi o'rtasida turg'un ishsizlikning ulushi shahar aholisiga nisbatan sezilarli darajada yuqori va 2010 yil oxirida mos ravishda 33,4% va 23,3% ni tashkil etdi.
XMT mezonlariga javob beradigan eng past ishsizlik darajasi Markaziy federal okrugda, eng yuqori koʻrsatkich esa Shimoliy Kavkaz federal okrugida.

Ishsizlikning sezilarli darajada o'sishi munosabati bilan nafaqalarning maksimal miqdorini cheklash ishsizlarga oylik to'lovlar miqdori mehnatga layoqatsiz aholi uchun maqbul turmush darajasini saqlab qolish imkonini beradigan darajadan 1,5-2 baravar kam bo'lishiga olib keladi. ish topish uchun.