Agronomiya va biotexnologiya fakulteti


MDH Respublikalarining asosiy tuproqlaridagi mikroorganizmlar miqdori (Ye.N.Mishustin ma’lumoti)



Download 4,47 Mb.
bet138/208
Sana14.01.2022
Hajmi4,47 Mb.
#359907
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   208
Bog'liq
tuproqshunoslik va agrokimyoga kirish -converted

MDH Respublikalarining asosiy tuproqlaridagi mikroorganizmlar miqdori (Ye.N.Mishustin ma’lumoti)

Tuproq turi



Tuproqningg holati

Mikroorganizmlar miqdori (mln. dona hisobida)

1 g tuproqda

Tuproqdagi 1 mg azotda

Podzollar

qo’riq

qo’riq ekinzor



300-600

600-1000


1000-2000

70 atrofida

200


250

Chimli – podzollar

qo’riq

2000-2500

600

Qora tuproqlar

ekinzor qo’riq

2500-3000

1200-1600



750

2000


Bo’z tuproqlar

sug’oriladigan

1880-3000

2400

Bo’z yerdagi qo’riq tuproqning haydalma gorizontidagi va shuningdek, ekinzorlarning haydalma qatlamidagi mikroorganizmlar miqdori ancha yuqoridir.

M.V.Fyodorov ma’lumotlariga ko’ra, bir gektar ekinzor yepning ustki haydalma qatlamida bakteriyalarning tirik vazni 3-8 tonnani tashkil etadi.

Masalan, chimli podzol tuproqning haydalma qatlamida 3,5 t, qora tuproqlarda 5,2 va bo’z tuproqlarda 5 t. ekanligi aniqlangan. Bakteriyalar oziqlanish turiga ko’ra avtotrof va geterotrof bo’ladi.

Avtotrof bakteriyalar – CO2 ni biriktirish uchun fotosintez yoki kimyoviy reaksiyalar natijasida hosil bo’ladigan energiyalardan foydalanadi, ya’ni xemosintezdir. Nitrafikasiya, temir va rangsiz bakteriyalar xemosintez jarayonida qatnashsa, yashil va oltingugurt bakteriyalari esa fotosintez qiladi.

Geterotrof bakteriyalar esa - uglerodni tayer organik birikmalardan o’zlashtiradi. Ushbu bakteriyalar aerob (kislorodli) va anaerob (kislorodsiz) sharoitlarda ammonifikasiya jarayoni ta’sirida azotli organik birikmalarni NH3 ga parchalaydi.

H2S va boshqa oltingugurtli birikmalardan H2SO4 hosil bo’lishiga sulfofikasiya jarayoni deyiladi. Ushbu jarayon oltingugurt va tiobakteriyalar ta’sirida yuzaga kelib, hosil bo’lgan H2SO4 tuproqdagi qiyin eriydigan fosfat tuzlarini o’simlik o’zlashtira oladigan holatga keltiradi.

Tuproqdagi mikroorganizmlar soniga, ularning turiga dehqonchilikda qo’llaniladigan mineral va mahalliy o’g’itlar kuchli ta’sir etadi. Masalan, tajribalarda yoz oyining oxirida, o’g’it ishlatilmagan tuproqlarni 1grammida - 350, go’ng berilmaganda – 610 va go’ng + NPK solinganda – 540 mln.dona bakteriya borligi ko’zatilgan.

Mikroorganizmlar o’simlik ildizi orqali ajralib chiqayotgan har xil energetik moddalar ishtirokida ildizlarda va uning atrofidagi yaqin joylardagi tuproqda qiyin o’zlashtiriladigan oziq moddalarni yengil o’zlashtiruvchan shakllarga o’tkazadilar, ular tuproqdagi organik moddalarni parchalaydilar, binobarin, bu jarayon ham, o’z navbatida qiyin o’zlashtiriladigan moddalarni oson o’zlashtiruvchan shakllarga o’tkazadilar. Mikrobiologik jarayonlarning tezligi va yo’nalishi o’simliklar tomonidan oziq moddalarni o’zlashtirishga ta’sir etadi. Mikroorganizmlarning faoliyati tufayli ildiz atrofida ko’plab o’simlik o’zlashtira oladigan oziq moddalar to’planadi (82-jadval).

51-jadval



Download 4,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   208




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish