Agrokimyo va tuproqshunoslik


Kichik planetalar yoki asteroidlar



Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/277
Sana06.07.2022
Hajmi6,14 Mb.
#747173
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   277
Bog'liq
Мажмуа Тупроқшунослик ва геология 2021. А.Хфйриддинов (1)

Kichik planetalar yoki asteroidlar.
Asteroidlar asosan Mars va Yupiter orbitasi 
oralig'ida aylanadi va bevosita qaraganda ko'rinmaydi. Birinchi kichik asteroid 1801 
yilda kashf etilgan va Serera, Pallada, Vestava, Yunona nomlari bilan atalgan. 
Hozirgi vaqtda 3000 dan ortiq asteroidlar ma'lum. Milliardlab yillar daipmida 
asteroidlar bir-birlari bilan to'qnashib kelganlar. Asteroidlarning umumiy massasi Yer 
masasining 0,1 qismiga teng keladi. 
Eng yorug' asteroid –Vesta bo'lib eng katta asteroid esa – Serera hisoblanadi. 
Uning diametri 770 km har yili yangi asteroidlar kashf etilmoqda.
Meteoritlar va bolidlar.
Quyosh sistemasi tarkibiga kiruvchi hisobsiz ko'p meteoritlar - toshli 
va metal parchalaridan, shuningdek juda maydalari qum va chang o'lchamigacha bo'lganlari ham 
mavjud. Meteoritlar Yerga tez-tez - 10 dan 200 km/s gacha tezlik bilai tushib turadi. Yer 
atmosferasidagi meteorit yorug' izi meteor (tushadigan «yulduz») deyiladi. 
Tabiatda juda kam uchraydigan va osmonda uchib o'tadigan olov shar shaklidagi yirik 
meteoritlar bolidlar deyiladi, Bolidlar ko'piicha sezilarli darajadagi diametrga ega bo'lib, ba'zida 
hatto kunduzi ham ko'rinadi. 
Meteoritlar asosan 3 sinfga bo'linadi:
1) temirli-siderit, asosan nikeli temirdan tashkil topgan; 
2) temir-toshli - siderolitlar, taxminan temir va silikat mineral mikdori bir xil; 
3) toshli - aerolitlar, tarkibida nikelli temir bo'lgan silikatli minerallar. 
Aniqlangan meteoritlarning 80% ga yaqini toshdan iborat.
Kometalar.
Kometalar fazoda Quyoshdan uzoqda joylashgan bo'lib, juda xira
tumanli, oqish doglar shaklida ko'rinadi. Faqat, Quyoshga nisbatan yaqinlashib 
o'tadigan kometalargina juda yorug' va dumli bo'lib ko'rinadi. 1758 yilda ko'ringan 
kometaga Galiley nomi berilgan. 1986 yilda u Quyoshga juda yaqin masofadan 
o'tgan. Galiley kometasi davriy kometalar qatoriga kirib, ma'lum bir muddatda 
Quyosh atrofini aylanib o'tib turadi. 

Download 6,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   277




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish