Agrobiologiya háM Ósimliklerdi qorǵAW

Kolorado kartoshka qońizi lichinkalarinin’ rawajlanıw basqıshları :
Rawajlanıwdıń birinshi basqıshında Kolorado qońiziniń lichinkasi toq kúlreń, denesi 2, 5 mm ge shekem hám mayda mayda shashları bar. Ol júdá jumsaq jas japıraqlar menen azıqlanadı, olardıń góshini tómenden tutınıw etedi;Ekinshi basqıshda lichinkalar qashannan berli qızıl renge iye hám 4-4,5 mm ge shekem bolıwı múmkin. Olar tek bir oraylıq tamırdı qaldırıp, pútkil barligin jewi múmkin. Ushinshi basqıshda lichinkalar reńin qızıl -sarı renge ózgertiredi hám uzınlıǵı 7-9 mm ge shekem kóbiyedi. Endi úshinshi basqısh daǵı shaxslar denesi maydanında túkler joq.Rawajlanıwdıń tórtinshi basqıshında qońiz lichinkasi taǵı reńin ózgertiredi - endi sarǵish-toq sarı rengeshe hám 16 mm ge shekem ósedi. Úshinshi basqıshdan baslap, lichinkalar ósimlikten ósimlikke emekleydi, usınıń menen birge tekǵana japıraqlardıń putasini, bálki jas urıqlardı da tutınıw etediler, usınıń menen ósimliklerge úlken ziyanjetkizediler, olardıń rawajlanıwın páseytedi hám fermerlerdi kútilgen óniminen ayiradi.Kolorado kartoshka qońizi lichinkasiniń rawajlanıwınıń tórt basqıshı da shama menen 3 hápte dawam etedi, keyin ol quwırshaqqa aylanadı. "Erjetken" lichinkalar 10 sm tereńlikte topıraqqa kirip baradı, ol jerde olar quwırshaqa aylanadı. Quwirshagi ádetde aqshıl qızǵısh reń yamasa toq sap sarı renge iye. Quwırshaq fazasınıń uzınlıǵı hawa rayına baylanıslı. Eger ol sırtda jıllı bilse, ol halda 15-20 kúnden keyin shıbın-shirkeyine aylanadı. Eger ol salqın bolsa, ol jaǵdayda bul process 2-3 ret páseyiwi múmkin.
Kolorado qońizlariniń tábiy dushpanları.Kolorado qońiziniń tiykarǵı dushpanları perillus (Perillus bioculatus) hám podizus (Podisus maculiventris). Erjetken shıbın-shirkeyler, sonıń menen birge olardıń lichinkalari Kolorado qońizlarinin’ máyeklerin tutınıw etedi. Bunnan tısqarı, zıyankeslerge qarsı gúresde Kolorado denesinde lichinkalarini jatqızıwǵa maslasqan dorofag shıbınları úlken úles qosıp atır.Ókiniw menen aytamız, bul shıbınlar júdá jıllı hám jumsaq ıqlımdı ábzal kóredi, sol sebepli olar Evropa hám Aziyanıń salmaqli sharayatlarında jasamaydilar. Sonıń menen birge, tanıs bolǵan jergilikli shıbın-shirkeyler Kolorado qońizinin’ máyekleri hám jas lichinkalari menen azıqlanadı :jer qońizlari, ladybuglar, lacewing qońizlari. Soni itibarǵa alayıq, kóplegen ilimpazlar kerisinshe materiallıq ósimliklerdiń zıyankeslerine qarsı gúresde, sonday-aq Kolorado qońizlari ximiyalıq elementlar ushın emes, bálki olardıń tábiy dushpanları ushın bolıp tabıladı, sebebi bul usıl tábiy hám átirap-ortalıqqa saldamlı ziyan jetkizbeydi. Geypara organikalıq fermer xojalıqları Kolorado kartoshka qońizini basqarıw ushın túyetawıq hám teńiz qusınan paydalanadılar. Bul qus da úlkenlerdi, de olardıń lichinkalarin jewdi jaqsi kórediler, sebebi bul turdin’ ayriqsha ózgesheligi hám olar turmısqa derlik birinshi kúnlerinen bunday awqatqa ádetlenip qalǵan.