Agrobiologiya háM Ósimliklerdi qorǵAW

Diapauza hám qislawi. Kolorado qońizinin’ jańa azıq penen awqatlanıwǵa ótiwi onı monovoltli haywannan polivotli haywanǵa ótiwine alıp keledi. Yaǵnıy aldın kem ósimlik túri menen azıqlanǵan bolsa. Endi kóp tur ósimlik penen azıqlanadı.Arqa úlkelikte bir áwlad rawajlanıwı 50 hám odan kóbirek kundi shólkemlesken bolsa, qubla úlkelikte 25-30 kundi quraydı.Gúzde suwıq túsiwi menen qońizlar topıraqqa kirip alıp janı ketip qalǵan bolıp jatadı. Biraq hawa jılıwı menen qońizlar taǵı bir neshe waqıt jer júzine shıǵıwı múmkin. Ayırım qońizlar qislaw ushın 18-20 aylıq diapazonǵa kiredi. Mawsimge qaray rawajlanıwı kolorado qońizinin’ diapauzasi bar ekenligi ornına ámelge asadı.Házir bul diapauzani sırtqı ortalıq faktorları basqarib turıwı anıqlanǵan. Diapauzanin’ eń tiykarǵı faktorları fotoperiodnin’ uzınlıǵı bolıp tabıladı.V. K. Finakov (1959 ) anıqlanıwınsha temperaturanıń 250 bolıwı jarıq kúnniń 16 saat bolıwı 50 procent qońizlardi diapauzaga túsiredi, temperaturanıń 300 den 240 qa tómenlewi fotoperiod uzınlıǵın 10-14 saattan, 16 saat 40 minut eken. Jaqtılıq kúniniń tómenlewi nátiyjesinde 95 % qońizlarda diapauza jaǵdayı gúzetiledi.Diapauzanin’ ekinshi belgileytuǵın faktorı temperatura bolıp tabıladı. 300 temperaturada 10 % qońizlar diapauzaga túsken, 260 temperaturada 15 %, 240 temperaturada bolsa 25 % qońizlar diapauzaga túsken. Temperaturanıń 180 ge túsiwi nátiyjesinde 16, 17, 18 saat jaqtılıq kúninde de qońizlardin hámmesi diapauzaga túsken.Jas qońizlardin’ diapauza aldı azıqlanıwı temperaturaǵa, azıqa sapasına hám jaqtılıq kúniniń uzınlıǵına baylanıslı. Eń qısqa waqıtı 6-10 kunni quraydı. Kolorado qóngizinin’ qislawi ushın jeńil, qumli topıraq kerek boladı. Bunday topraqlarda kolorado qóngizinin’ fiziologikalıq jaǵdayı túrlishe bolıp tabıladı. Bular jas 1, 2, 3-áwlad qońizlar, bir jıl qislawdan shıqqan qońizlar esaplanadı. Qońizlardin qislaw dawamında óliwi túrlishe boladı. Jas qońizlarniń denesinde suw muǵdarı kemrek hám may muǵdarı kóbirek boladı. Olar 75-82 % qislawdan jaqsı shiga aladı. Bir ret qislaganlardiki suw muǵdarı kóbirek hám may muǵdarı kemrek boladı. Áne sol sebepli olar 50% ge shekem ólib ketedi.Qon'izlardiń qislaw dawamında ólimine tekǵana fiziologikalıq jaǵdayı bálki, topıraq strukturası da tásir etedi. Topıraqta ızǵarlıqtıń joqarı bolıwı da qońiz ólimine sebep boladı. Bunda qońizlar ekinshiden topıraqta ızǵarlıqtıń zıyat bolıwı ushın tereńrek kiriwine tosqınlıq etip, qistin’ suwıq kúninde óliwine sebep boladı. Minder (1969 ) de ótkergen tájiriybesinde sonı kórsetdi, temperaturanıń 9-110 C bolǵanda 6 saat ishinde qońizlardin’ tiykarǵı bólegi ólib keter eken.