3-расм. Банк персонали менежментининг муҳим вазифалари6 Мамлакатимизда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар бошқа соҳалар қатори молия-банк тизимининг барқарор ривожланишига, пировардида юртимиз равнақи, халқимиз фаровонлигига хизмат қилаётгани айни ҳақиқат. Юртимизда тижорат банклари фаолиятига давлат томонидан берилаётган кафолат ва кенг кўламли имкониятлар, қонунчилик базасининг йилдан-йилга такомиллаштириб борилаётгани соҳада рақобатни кенгайтириш, банк ва бошқа молия хизматлари бозорида мижозларга хизмат кўрсатиш сифатини ошириш, энг юксак халқаро стандартларга жавоб берадиган замонавий бозор инфратузилмасини ривожлантириш учун зарур шарт-шароитлар яратади.
Бозир муносабатлари шароитида ҳар бир тижорат банки ўз мижозларига хизмат кўрсатишни юқори даражада ташкил этилиши уларнинг муваффақиятининг бош мезонларига айланади.
“Агробанк” АТБ Фарғона вилояти Данғара филиалида кўрсатилаётган банк хизматларини тахлил қилиш жараёнда, банк хизмат сифатини янада оширишни таъминлавчи омиллар қуйидаги йўналишларда аниқланди:
Банкларнинг мижозлар билан бўладиган муносабатларининг маданияти;
Банкнинг хисоб-китоб жараёнларидаги маданияти;
Банк ходимларини хужжатлар билан ишлаш маданияти;
Банкларга янги мижозларни жалб этиш йўналишларини ташкилий ва маданий жихатлари;
Банкларнинг ўзаро хўжалик алоқалардаги ва шартномалар имзолашдаги маданий сафияси
Банкларда юқоридаги каби ижобий муваффақиятларга қарамай, улар томонидан кўрсатилаётган хизматлар сифатини ошириш борасида бир қатор камчиликлар ҳам мавжуд бўлиб, улар бевосита тижорат банкларида ходимлар ва мижозлар ўртасида муомала маданияти қоидаларига тўлиқ риоя этилмаслик, тижорат банкларининг ўз мижозлари олдидаги мажбуриятларини ўз вақтида ва сифатли бажармаслиги каби айрим ҳолатларнинг юзага келаётганлиги, тижорат банкларида мижозларга хизмат кўрсатишда замонавий ва қулай ахборот технологияларидан самарали ва тўлиқ фойдаланмаслик, тижорат банклари томонидан хўжалик субъектларининг ташқи иқтисодий фаолияти учун кўрсатиладиган хизматлар сифатининг юқори даражада эмаслиги ва ҳ.к. Биз илмий изланишимиз давомида тижорат банкларининг хизматлари сифатини оширишга тўсқинлик қилаётган бу ва бошқа шу каби муаммоларни бартараф этиш бўйича бир қатор илмий ва амалий тавсияларни ишлаб чиқдик. Қуйида уларни келтириб ўтамиз:
- тижорат банкларининг хизматлари сифатини ошириш биринчи навбатда мижозларга хизмат кўрсатадиган банк ходимларининг муомала маданиятига ниҳоят даражада боғлиқ бўлиб, бугунги кунда тижорат банклари ходимларининг бу борадаги малакасини ошириш муҳим аҳамият касб этади.
- тижорат банклари ўз ходимларининг билимлилик даражасини оширишлари керак. Айниқса, тижорат банкларининг операцион тузилмаларида фаолият кўрсатаётган ходимлар бевосита мижозлар билан муносабатда бўлганликлари боис уларнинг билимлилик даражаси юқори бўлиши талаб қилинади. Операцион бўлимларда, хусусан, ташқи иқтисодий муносабатларга оид тўловларга оид бўлимларда ходимларнинг ҳам муомала ва ҳам билимлилик даражасига юқори даражада эътибор қаратиш муҳимдир.
- тижорат банкларида мижозларга сифатли хизматлар кўрсатиш мақсадида замонавий ва илғор ахборот технологияларидан юқори даражада фойдаланиш зарур.
Юқоридагиларни хисобга олган холда банк хизмати маданиятини оширишнинг мухим вазифалари қуйидаги йўналишларда бўлиши лозим деб хисоблаймиз (3.3.2-расм).
Банк хизмати маданиятини оширилишида қуйидагилар талаб этилади:
- банкнинг ташкилий тузилмасида банк ходимларига илмий маслахатлар бериш бўйича махсус бўлинма ташкил этиш. Ушбу бўлинмани ўз шахсий хислатлари, профессионал билим ва кўникмалари билан банк менежери функцияларини бажаришга қодир бўлган малакали ходимлар орасидан танлов асосида саралаб олиш керак;
- банк хизматлари кўрсатиш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқиш даркор. Банк фаолиятида йирик сармоядорларга хизмат кўрсатиш тизими ажратиб олиниб, уларга юқори малакали ва сифатли хизматлар кўрсатиш;
- банк ходимларини ўқитиш ва малакасини оширишга доимий йўналтирилган ички таълим тизимига эга бўлиш;
- банк ходимлари доимий равишда психологик тестлардан ўтказиб туриш. Бундай синовлар натижасида бўлажак раҳбар ходимлар захираси шакллантирилиб, доимо талабни янги ходимлар билан тўлдириб боришга эришиш.
Банк хизмати маданиятини оширишнинг мухим йўналишалари
Вужудга келадиган ностандарт масалаларни тезкор ҳал қилишга интилиш
Тижорат банки мижозлари учун қулай шароитлар яратиш
Банк мижозлари эҳтиѐжларига индивидуал ѐндашиш
Мамлакат молия бозорида тижорат банки рақобатбардошлигини оширишга кўмаклашиш
Тўлов лаёқатига эга бўлган мижозлар
учун кураш
Банк даромадини ошириш мақсадида хизмат кўрсатиш турларини ҳамда сифатини ошириш
