Аёллар жинсий аъзоларининг ёшига боглик анатом-физиологик хусусиятлари


ХАВФСИЗ ТУХУМДОН УСМАЛАРИНИНГ КЛИНИКАСИ



Download 0,66 Mb.
bet13/34
Sana02.07.2023
Hajmi0,66 Mb.
#953502
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   34
Bog'liq
Аёллар-жинсий аъзолари

ХАВФСИЗ ТУХУМДОН УСМАЛАРИНИНГ КЛИНИКАСИ.
Псевдомуциноз усма – цилиоэпителиал кистомага нисбатан камрок учрайди. Улар килиник белгиларининг утиши жихатдан яхши сифатли хисобланади купинча бир томони катта хажмда булади, куп камерали. Бир камерали кисталар одатда юмолок: куп харакатчан, катта размерда эса харакати чегараланган. Кистомада анотомик ва хирургик оёкчаси булади: анатомик оёкчаси тухумдонинг узининг махсус бойлами тухумдонни осилтириб ушлаб турувчи бойлам ва кисман кенг бойлам хирургик усмани оёкчаси эса бу операция вактида бойлаб, кесиб олинадиган кисмига айтилади. Хирургик усмани оёкчасига юукорида айтилган (яъни анатомик оёкчасига) + бачадон найчаси киради.
 
ПСЕВДОМУЦИНОЗ КИСТОМА УЧ ХИЛ БУЛАДИ:

  1. 1) Сецернланувчи.

  2. 2) Пролиферацияланувчи киста ва

  3. 3) Псевдомуциноз усмадан пайдо булган рак.

Сецернланувчи ва пролиферацияланувчи усмаларни купчилик клинисистлар бирга олиб текширилади, чунки уларни килинк жихатдан бир-биридан ажратиб булмайди. Улар асосан гистологик жихатдан фарк килади. Пролиферацияланувчи псевдомуциноз усмаларда эпителий атипик равишда прелиферацияланада, бу эса усма деворида папуляр усимталар бирлигидан, гистологик текширишда эса копловчи эпителийнинг тузилиши шаклан узгарганлигидан билинади. Шунинг учун онколог-патоморфологлар пролиферацияланувчи псевдомуциноз усмаларни рак олдинги процесс деб карайдилар.
 
ПСЕВДОМУЙИНОЗ УСМАЛАР КУЙИДАГИ БЕЛГИЛАРГА ЭГА:
одатда бир томонлама, куп камерали. Бу беморларда дисфункционал кон кетиш белгилари учрамайди. Кистомаларни шакли ва катталиги хар хил. Кистомалар бушлигида желесимон суюклик булади сецерланувчи усмаларни ички юзаси силлик, пролиферацияланувчи усмаларда гадир-будир, катта хажмда булганда коринда огирлик сезишади, асцит булмайди. Псевомуциназ кистомалаарнинг хар учунчиси ракга айланади.
Псевдомуциноз кистомадан пайдо булган рак. Купинча 40-50 ёшда булади. Ракка айданган псевдомуциноз кисталар купинча иккала томонда булади. Корин пардасидан имплантациялар пайдо булади.купинча асцит кушилади. Усмаларнинг ташки куринишига караб, киста ракки айланиш- айланмаслигини хамиша билиб булмайди. Куп камерали киста фонида усма тукимасининг зич ёки зичлашмаган тузмадори билан тулган айрим камералар куриниб тургандагина ракка шубха тугилади. Базан папиляр усимталар шаклида, базан эса корин деворида майда кисталар шаклида булади. Ракка айланган кисталарнинг ичида аксари куюк, чузилувчан суюклик топилади.
Гистологик текширилганда аник жавоб беради.
Сероз кистомалар-(цилиоэнителиал) эпителийси функционал холатнинг турли холатида булади: секреция ва пролиферация эпителийсининг микроскопик туригина эмас кистани ташки куриниши хам эпителийнинг хар бир айтилган икки функциясидан кайси бири устун келишга боглик булади.
Секреция устун булса киста бушлигини суюк секрет купаяди, сероз киста номи хам шундан олинган. Киста деворини коплайдигон эпителий узгармаган. Бу холда сецернланувчи цилиоэпителиал кистоми вужудга келади. 50% икки томонлама булади, катталиги хар хил. Кичик булган кисталар одатда симптомсиз утади. Катта булиб кетганда беморнинг узи сорни катталашганини айтади, юрганда унгайсизлик хис килишни ёки огрик сезишдан шикоят килади.
Цилиоэпителиал кисталарда гормон алмашинуви бузилмайди. Хайз фаолияти киста бушлигида саргиш тусда бузилмайди сероз суюклик булади. Юзаси силлик, зич эластик консистенция булади. Киста деворини коплайдиган эпителий пролиферацияси устун келса, секреция кам булади. Киста сургичсимон усимталар шаклини олади. Бу усимталар киста деворларида ёки алохида туради ёки киста бушлигини гулкарамга ухшаш тузилмалар билан тулдиради. Пролиферацияланувчи усмалар шундай куринишда булади.
Полиферацияланувчи цилиоэпителиал кистомалар-сургичсимон усимталарнинг борлиги билан таърифланади. ВОЗ классификацияси буйича бу усмалар рак олди процесси деб хисобланади.
Хавфли-ракка утиши хар иккинчи аёлда учрайди. Айникса 30-35 ёшдаги аёлларда купрок учрайди.
Объектив курилганда купинча куп камерали, катта булмаган, характерлиси сургичли усимталар тухумдондагина эмас, сунгра корин бушлигига, корин пардасига, ичакда булиб куринишда рангли карам тусинни эслатади. Шу холатда асцит юзага келади. М.Ф. Глаузнов (1961) 75% папилляр ёки пролиферацияланувчи кисталар 2 томонлама учрайди. Киста суюклиги саргич, алохида жигар ранг, купинча суюк ёки суюк чузилувчвн булади. Кистани гистологик анамнез килиб тугри диагноз куйилади. Чунки куринишда сургичсимон усимталар хавфли усмаларга ухшаши мумкин, качон корин деворларига хам таркалса, лекин гистологик хавфсиз булиши мумкин. Операция вактида асосий усма олиб ташланганда колганлари сурилиб кетади. (М.Ф. Глаузнов., Е.Н. Петров., Б.И. Железнов., и др.).
Цилиоэпителиал кистомадан булган рак-микроскопик текширишда копловчи эпителийнинг полиморф эканлиги билан таърифланади, бу эпителий куп каватли булиб, ажиб шакллар хосил килади. Ёмон сифатли папилляр кисталарнинг хосил булганида – унинг ташки куриниши (шакли, катталиги, кесганда куриниши) турли-туман. Диагноз асосан гистологик тасдикланади.
Асоратсиз кечган тухумдон усмаларининг клиник кечиши ва симптомлари:
Куп аёлларнинг умумий ахволига таъсир килмайди, тухумдон усма кичик булса, харакатчан булса, корин бушлигидаги кушни органларга хам таъсир килмайди. Хайз фаолияти бузилмайди, тугиш функцияси хам бузилмайди, хаттоки рак булган такдирда хам (хомила булиши мумкин). Лекин хомиладорлик даврида куп асорат булади: усма оёкчасининг буралиб колиши бунинг натижасида кучли огрик, болани буйидан барвакт тушиши харакатчан кистома хомиладорлик ва тугиш даврида кийинчилик тугдирмайди, лекин тугишдан кейинги даврда усмани оёкчасини буралиб колиши асорати булиши мумкин.
Клиник кечиши кизларда узига хослиги бор: эрта огрик симптомли булади, купрок усмани оёкчаси буралиб колади, усмани ичига кон куйилиши, капсуласини йиртилиши, кичик хажмда усма булса хам уорни катталашиши. Аёлларда эса бу шикоятлар усма катталашганда булади. Усма хаддан ташкари катта булса (корин бушлигинитулдириб, босим ошиб дифарагма кутарилиб натижада аёллар нафасни кисилиши, юракни тез уриши, оёкларида шишни пайдо булиши ичак сийдик функциясини бузилишидан шикоят килади).
Бундай асоратлар 6-8,4% аёлларда учрайди.
Тухумдон хавфсиз усмаларида тез учрайдиган асоратлар: буларга:
1.Усма оёкчасини буралиб колиши учраб, бунга олиб келадиган омиллар: харакатчанлиги, катта булмаган хажми, корин олдинги деворини осилиб туриш (тонисини пастлиги), хомиладорлик ва чилла даври.
Усма оёкчаси буралиб колганда клиник симптом-уткир корин огриги пайдо булади (острый живот) корин олдинги девори мускулларини таранглашиши, айникса усма жойлашган тарафда, кайд килиш, кунгил айниш. Бимануаль пайпаслаб курганда усмани чегарасини аниклаш, топиш мумкин.
Агар тана харорати кутарилса, пульси тешлашса, кон анамнезида (лейкоцитоз, СОЭ тезлашиши) усмани йиринглаши окибатида булади. Клиник симптоми яна тулик ёки кисман усма оёкчасини буралиб колишига боглик (1800 ёки 3600).
2. Усмани кушни органларга ёпишиб (сражение) усмани йиринглашиши 0,3-0,8% учрайди.
Шикояти хар доим огриб туришидан, огрик белга ва орка пешвога таркалишидан, харорати субфибрил, корни шишган, таранглашган, лейкоцитлар куп, симптомлари учрайди.
3. Усма деворини йиртилиши ва суюкликни корин бушлигига куйилиши. 0,2-0,8% ташкил килади. Бу холат корин бушлигида катастрофа булганда дарак бериб – уткир корин огриги (острый живот) ва клиник симптомлари билан характерланади.
Шеткин-Блюмберг симптоми усма жойлашган жойда мусбат.
Усма деворини йиртилиши кейин яна асорат беради: усма хужайраларини пайвандланиши.

  1. 1. Хавфли усмага (ракка) утиши, метазтаза бериши (лимфа оркали).

Диагностика: Тухумдон хавфсиз усмани диагноз куйиш анамнезини яхши текшириш; икки куллаб (бимануал), ректал текшириш асосий роль уйнайди. Керак булса кушимча текшириш.
Аёлларни текширишда анамнестик маълумотларни туплаб 50% касаллик характерини аниклаш мумкин. Ички жинсий органларни холатини билиш, усмаларни аниклаш учун пайпаслаб бимануал текшириш натижасида усма кайси жойда жойлашган (тухумдон, бачадон ва х.к.), уни катталиги, консистенцияси, усма юзасини, кушни органларга нисбатан холатини аниклаймиз. Н.Д. Строжеско (1951) айтгандай, куз ва кул корин бушлигини текшириш учун барча талабга жавоб берувчи сабаб (инструмент), (современный инструмент). Хар кандай аппаратдан, уткир-зийрак куз ва махоратли кул яхши.
Бу бугунги кунда хам уз махоратини йукотгани йук купинча бимануал текширганда киста ёки кистома диагноз куйилса, операция вактида гистологик текширилганда диагноз аник булади. Усмани катта ёки кичиклигига караб эмас, усма диагнози куйилганда албатта вактида жаррохлик усулини куллаш тавсия килинади.
Операцияда олинган макропрепарат ташки ва ички томондан бахоланиб, ёзилиб, кейин албатта гистологик текшириш мажбур.
1. Киёсий ташхис-тухумдонда усмаси бор касал куригида биринчи навбатда бу усма хавфсиз (доброкая)сини хавфли (злокач.) деган савол тугилади. Лекин саволга хар доим жавоб бериш кийин. Лекин биз биламиз усма метазтаз бермайди, чегараси аник, капсуласи бор аёлнинг умумий ахволи узгармаган, асосий функциялари организмда бузилмайди.
Кийинчилик диагноз куйишда тухумдон хавфли усмани Iва П даражасида булади, чунки клиник симптоми ва усма холати хавфсиз тухумдон усмасидан фарки йук, чунки бу хавфсиз тухумдон усмасидан усаяпти.
В.С. Фириновский (1951)- тухумдон ракининг диагностик белгисидан бири усмани икки томонлама (яни уни ва чоп тухум) булиши. Эрта асцит бошланиши. Аёллар огрикга, чарчашга,бушашга шикоят килишади. Касаллик ривожланиб огир даражасига утганда коринда каттик,гатир-будур усмани аниклаб,унинг харакатчанлиги чегаралангани, клетчаткаларни эгаллаб бирга ёпишган умумий кангломерат топилади. Корин олдинги деворини таранглашгани, огриши,конда СОЭ ни тезлашиши аникланади. Бу симптомлар бахтига карши кеч аникланади, чунки бу холатда касаллик ёрдам бериши вактидан утган даражасида булади.
2. Хавфсиз тухумдон усмаси деб ухумдондаги ривожланган метастатик ракни аниклаш мумкин, ёки куркенгберг усмаси. Бу холатда бирламчи очаг ошкозон ичак йулида, сут безида, упка, жигар, в. х.к купинча ошкозон-ичаклардан метазтаза тухумдонга утган. Бу холатда усма хлати хар-хил булиши мумкин, 70% асцит симптоми учрайди. Албатта бу холда операция килиб холатда гистологик текшириш керак. Тухумдон кистасини-кистомасидан фарклаш керак фолликуляр ва сарик тана кисталари кичик размерда 8-10 см. юпка деворли, огриксиз, юмшок конситенцияда булади. Агар тухумдон кистаси деб диагноз куйилса 2-3 ой давомида назорат килиб. Сурдирувчи даволаш керак. Киста усмабулмаса яллигланиш натижасида хосил булган булса йуколиб кетади. Усма булса бу холат кузатилмайди.
4. тухумдон хавфсиз –эндометриоздан, кистасидан фарклаш керак. Харакатерли симптоми хайз олди ва хайз вактида азоб берувчи огрик. Хайз даврига караб эндометриоз кистани катталигини, хажмини узгариши,бу холат тухумдон усмасида кузатилмайди. Эндометриоз кисталарини (шокелодные киста)хам жпррохлик усули билан даволанади.

  1. 2. Яллигланиш натижасида хосил булган усма сифат узгаришлардан хам фарклашимиз керак. Асосий анамнезида бу хол тугиш,аборт килиш ёки жинсий алока бошланишда, сурункали яллигланишни тез-тез авж олиши,фарзандсизлик ва текшириб-курганда огрикли усма сифат узгаришини аниклаш, кичик хажимда, чегараси ноаник. Гидросалъпинкс-ни тухумдон усмаси деб алмаштириш мумкин яллигланиш давосини уткасак бу холат утгазиш мумкин. Лекин усма кичик булса йуколмаса тухумдонда усма йук деяолмаймиз.

  2. 3. Тухумдон хавфсиз усмасини- бачадон миомасидан фарклаш. Бачадон миомасидан бачадон катталашган, каттик (плоиный)зич,хайз кони узок ва куп келиш бачадон миомасини фиброматоз тугунчалари куп булса фикирлаш кийин эмас. Кейинчалик булади агар субсероз тугунча булиб оёкчаси буралиб колса. Бу холда УЗИ ёки операция вактида диагноз аникланади. Тухумдон усмасинидан-буйракни дистопик жойланишидан фарклашни хам унутмаслик кеак. Буйрак брюшина оркасида жойлашиб лоя шаклида булади, бу холни фарклаш учун УЗИ ва экстреторная урография килинади.

  3. 4. Сийдик-пуфагига-сийдик тулган холатни хам тухумдон усмаси деб хато аниклаш мумкин. Диагноз кейинги курикда сийдик пуфаги бушатилган кейин аникланади шунинг учун аёлларни хар доим куришдан олдин сийдик пуфаги бушатилиши шарт.

Усмани аниклашда, бошка касалликлардан фарклаш УЗИ кенг кулланилади.
Даволаш: асосан хирургик усулини куллаш. Операция тухумдондан усма булса ёшига хам карамай, шикояти йуклигига карамай, усмани катта кичиклигига карамайди. Хавфсиз усмани олиб ташлаш бу шу органда ракни олдини олиш хисобланади.
Агар усма хавфсиз булса бачадон ёки тухумдонда операция вактида тукималари сиг, узгармаган кисмини кисман колдириш мумкин тугиш ёшида-консерватив миомэктомия резакция яикника деган операциялар килинади. Тухумдонда консерватив-органни кесман саклаб колиш операцияси ман этилади: агар тухумдон усмаси оёкчаси буралиб колса, йрингласа, кичик чаногда чандиклар булса, агар усма бойламлари орасида булса. Операция усули: лапораскопия, ков стида кундаланг проненштилъ буйича кесиш. Органларни кичик чанокда текширишидан утказиш кейин операция турини танлаш, овариэктомия ёки (частичная)кисман тухумдони резекция килиш. Резекция яичника.
Агар тухумдонни бир махалда 2 томондан олишга тугри келса, операциядан кейин кастрация килинишдан кейинги синдром ривожланади. Кекейинги узгаришлар: агар хавфсиз усма булса яхши кечади, симптомлар йуколади. Агар тухумдон кисман ёки иккинчи томони сакланган булса тугиш фаолияти хам сакланади. Тухумдон хавфсиз усмаси операция булган аёллар диспансер назоратида булади. Мехнат кобиляти сакланади. Операциядан кейин реаблитация чоралари гормонал узгаришларни ва кайта ривожини олдини олиш учун утказилади. Тухумдон фибромаси-шу кушувчи тукимасидан келиб чиккан усма деб тарифланади. 3-7%тухумдон усмалари ичида учрайди. Усма купинча бир томонда, хажми микроскопдан бошлаб то чакалок бошига тенг булади; усма юмалок шакилда юзаси силлик, каттик, купинча асцит шиш булади. Тухумдон фибромаси бачадон миомаси билан биргаликда куп учрайди. Клиник диогноз гинекологик текширишда аникланади. Диагноз операциясидан кейин гистологик текшириш асосида куйилади.

Download 0,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish