Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

Klinika va diagnostikasi:
Stress yaralarda asosan klinik belgilardan biri 

---

turli xil qon ketish bilan kuzatiladi. Qon qusish va ichning qora kelishi 
gemodikarnikaga 
2-3 
kunlari 
ta’sir 
qilishi 
mumkin. 
Ezofagogastroduodenoskopiyada me’da proksimal qismi shilliq pardasida 
ko’plab qon ketayotgan shilliq parda emirilish holatlari kuzatilishi mumkin. 
Stress-yaralar profilaktikasi va davosi xuddi me’da va o’n ikki barmoqli 
ichak yara ksalligini davolashda qo’llaniladigan chora-tadbirlardan iborat 
(antixolinergik preparatlar, gistarnin H
2
- retseptori blokatorlari, antatsidlar, 
sedativ terapiya). 
Dori-darmonlar ta’sirida kelib chiqadigan o’tkir yaralar asosan steroid 
preparatlar ta’siri ostida kelib chiqishi mumkin (aspirin, budadion, 
indometatsin, atofan va boshqalar). 
Ultserogen endokrin kasalliklar
. Me’da va o’n ikki barmoqli ichakda 
peptik yaralarning kelib chiqish sabablaridan biri har xil endokrin a’zolari 
kasalliklaridan keyin kuzatilishi mumkin. 2 xil endokrin adenomatoz tafovut 
qilinadi: Birinchi turi - gipofiz, qalqonsimon bezi oldi va me’da osti bezi 
kasalliklari. Ikkinchi turi - buyrak usti bezi va qalqonsimon bezi kasalliklari. 
Diagnostikasida maxsus klinik instrumental tekshirishlar qo’llaniladi (qondagi 
kaltsiy miqdori, radioimmunoximik tekshirishlar yordarnida qon miqdoridagi 
garmonlarni o’rganish, ultratovushli skanerlash, kompyuter tomografiyasi, 
angiografik tekshirishlar). Me’da osti bezi kasalliklari tufayli Zollinger-
Ellison sindromi kelib chiqishi mumkin. 
Davolashda me’da rezektsiyasi va gastrektomiya jarrohlik amaliyotlari 
qo’llaniladi. 

---

3.5
Me’da va o’n ikki barmoqli ichak yara kasalligining