Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

 
O’tkir gatroduodenal yaralar
Me’da va o’n ikki barmoqli ichak shilliq pardasining o’tkir emirilishi 
turli xil faktorlar hisobiga kelib chiqishi mumkin. Gastroduodenal yaralar 
kelib chiqish sabablari quyidagilar bo’lishi mumkin: 1) o’tkir yaralar har xil 
stress holatlaridan keyin kelib chiqishi mumkin. 2) eroziyalar har xil dori-
darmonlar ta’sirida yuzaga kelishi mumkin. 3) o’tkir yaralar har xil 
kasalliklarda birga kuzatilishi mumkin (jigar tsirroz, yurak kasalliklari, nafas 
olish va qon aylanish sistemasi etishmovchiliklarida, o’tkir va surunkali 
buyrak etishmovchiligida). 
O’tkir stress eroziyalar va yaralar. Odatda o’tkir yaralar gastroduodenal 
sohada qon ketishi bilan kuzatiladi. Me’da-ichak tizimi yuqori qismidan qon 
ketishi sabablari gemorragik gastrit (17% holatda) va o’tkir yaralar (5% 
holatda) bo’lishi mumkin. 
Diagnostika
: Gemorragik gastrit va o’tkir yaralar diagnostikasida 
ezofagogastroduodenoskopiya muhim o’rin tutadi. Differentsial diaznoz 
alkogol eroziv gastrit va ikkilamchi medikamentoz eroziv gastrit bilan 
o’tkaziladi. 
Davolash
: 1) gemostatik terapiya. 2) volemik buzilishlar korrektsiyasi. 
Massiv qon ketish bilan kuzatilgan o’tkir yaralarda konservativ chora-
tadbirlar yordam bermasa, jarrohlik yo’li bilan qon ketish to’xtatiladi. 
Stress-yaralar.
Stress-yaralar quyidagi holatlarda kelib chiqishi 
mumkin: Shok holati, og’ir jarohatlar yoki jarrohlik amaliyotlar (uzoq muddat 
davom etganda), ruhiy zo’riqishlar, bosh miya jarohati, miokard infarkti, 
sepsis, nur energiyalarning ta’siri, og’ir jismoniy mehnat, keskin atrof muhit 
haroratining 
o’zgarishlari. Stress-yaralarning kelib chiqish asosida 
gastroduodenal sohadagi shilliq pardaning qon bilan ta’minlanishining 
buzilishi, hamda umumiy metobolik va trofik buzilishlar bo’lishi mumkin.