Абдураҳмон жомий фалсафий дунёқараши шаклланишининг генезиси

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 
ǀ
ISSUE 5 
ǀ
2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 273
АБДУРАҲМОН ЖОМИЙ ФАЛСАФИЙ ДУНЁҚАРАШИ 
ШАКЛЛАНИШИНИНГ ГЕНЕЗИСИ 
 
Лола Музаффаровна Каримова 
Бухоро муҳандислик технология институти мустақил тадқиқотчиси 
 
АННОТАЦИЯ 
Мақолада Абдураҳмон Жомийнинг фалсафий дунёқараши таҳлил қилинган. 
Ўрта аср Шарқ мутафакккирларининг Жомий қарашларига таъсири илмий 
асослаб берилган. Абдураҳмон Жомийнинг космологик қарашлари, олам ҳақидаги 
тасаввурлари мазмун моҳияти очиб берилган.
 
Калит сўзлар: 
Олам, дунёқараш, интуитив билиш, космологик қараш, 
эманация. 
THE GENESIS OF THE FORMATION OF ABDURAHMON'S SOCIAL 
PHILOSOPHICAL WORLDWIDE 
 
ABSTRACT
The article analyzes the philosophical worldview of Abdurahman Jami. The 
influence of medieval Eastern thinkers on the views of Jami has been scientifically 
substantiated. Abdurahman Jami's cosmological views, his views on the world, the 
essence of the content is revealed.
 
Keywords: 
Universe, worldview, intuitive cognition, cosmological view, 
emanation. 
Оламда ҳеч бир ҳодиса ўз-ўзидан вужудга келмаслиги айни ҳақиқат бўлиб 
улгурди. Ҳар қандай мутафаккир ва унинг таълимотининг шаклланишига асос 
бўлган детерминистик, ворисийлик ҳолатларини мавжудлигини эътибордан четда 
қолдирмаслик лозим. Шу билан бирга муайян мутафаккирнинг дунёқарашининг 
шаклланишига макон ва замон муаммолари, ижтимоий-сиёсий, маданий ва 
маънавий ҳаёт ҳам ўз таъсирини ўтказади.
Жомий яшаган даврнинг “руҳини”, ўша даврда кечган интеллектуал 
жараёнларнинг ўзига хос хусусиятларини у ёки бу даражада ёритиб бермасак 
таҳлилимиз тўлиқ бўлмайди. Шуни таъкидлаш зарурки, XIII - XVI асрларнинг 
охири Шарқ Уйғониш даври(Ренессанси)нинг энг юқори нуқтасига етган пайти 
бўлган. Бу даврни нафақат фан, ҳунармандчилик, шаҳарларнинг равнақ топиши, 
балки Марказий Осиё халқлари ўзлигини англашининг аҳамиятли даражада 
ортиши билан тавсифланади. Турли қабилалар ва халқлар, урф-одатлар ва расм-
русумлар, қадриятлар қоришмаси, муғуллар ва араблар ҳукмронлигидан мустақил 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2