Abdullayeva sarvinoz

“juda  ortiq  darajada  ta’min  etilgan”  semasi  hosil  qilingan.  Natijada  “o’ta 
chiroyli” ma’nosi yuzaga kelgan. 
“Yuz”  so‘zida  ham    metaforaning  shakl  o‘xshashligi  usuliga  asoslanilgan  bo‘lib, 
bunda  “odam  boshining  old  tomondan  ko‘rinishi,  chehra,  bet”(O’TIL.V.463-
bet)ma’nosidan  o‘sib  chiqqan  holda  “ustki  tomon,  yuza,  sirt,  sath”  semasi  hosil 
qilingan  va  bu  bizga  turli  noz-ne’matlar  beradigan,  o‘simlik  unadigan  muqaddas 
zamin yerga ko‘chirilgan.  Natijada, baytning badiiyligi oshib, badiiy-estetik zavqi 
yanada yorqinroq namoyon bo‘lgan.  
Metaforada  harakat,  shakl  o‘xshashligiga  asoslanish  bilan  birga,  belgi 
o‘xshashligiga ham asoslaniladi:   
Elig mamlakatni obod, el-yurtni esa shod- xurram yashatish istagi bilan yonardi. 
                                                                                             (Qutadg’u bilig. 21-bet) 
Ushbu  o’rindagi  “yonmoq”  so’zi  asli  “o’t  olmoq,  o’tda  kuymoq”  (O’.T.I.L.            
II tom.259-bet) ma’nolarini anglatadi. Mazkur (istak bilan yonmoq )birikuvida esa 
yonmoq  so’zi  o’zining  bosh  ma’nosi  (olovda  kuymoq)dan  chetlashib,  ko’chma