A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Mezkur «Yeni Türkistan» mecmuasının ö.inci sa- Kesif Nüfuslu yısında (1928 mart) «Rus muhaceret siyasetinin
Türk Vatanı yeni devresi müvacehesinde Türkistanlıların vazi­fesi» unvaniyle intişar eden makalenin bir kısmı: «İzvestiya gazetesi milletimize ölüm getiren «Muhaceret kanun­ları» nı ilân etti._v İlk nevbette Türkistan-Sibirya hattı üzerinde muhacirler için 9-10 milyon hektar yer ayırmağa karar vermişler. Ruslar bu muha­ceretin bizim içirt de faydalı olduğunu, anlatmak vazifesini yerli türk ko­münistlerine yükletiyorlar: Bunlar Hindistan tarafından imperyalist dev­letlerin (yani İngilterenin) taarruzuna (?) karşı oraları Ruslarla doldur­mak Kominternin plânları bakımından ne kadar zarurî olduğunu ciha­nın «ilk sosyalist devleti» tarafından Rusları Türkistana tehcir yoluyla bu ülkenin iktisaden inkişaf ettirilmesinin pek mühim olduğunu Türkis­tanlıların bütün tabakalarına anlatmalı imişler. Yani Ruslar kendilerinin muhaceret siyasetlerini icra yolundaki propagandalarını bizim münev­verlerimizin ve gençlerimizin ağzıyla söyletecekler. Her Rus ailesi için hicret masarifi; olarak 250 ruble para lâzımmış. Bu parayı da vergi sı­rasında Türkistanlılara yükletecekler. Diğer bir dekret (emirname) :1e

bu muhaceret işlerinin bütün ağırlıklarını da mahallî ziraat komiserlik­lerine yükletiyorlar: Demek Türkistanlılar kendilerine ölüm getiren ru* muhacirlerinin bir de masraf ve hizmetlerini de üzerlerine almak mec­buriyetindedirler.
Bizi bu felâketlerden ancak istiklâl kurtarabilir. Ancak o zaman biz nüfusça tezayüt etmemize mâni olan sefaletten kurtulur ve memle­ketimizi kendimiz irr\ar etmek imkânını elde edebiliriz. Biz müstakil ol­sak Ruslar da kendilerinin Şarkî . Avrupa ve Sibiryadaki vatanlarında kalırlar ve geniş arazi aramak yerine entinsif ziraat usulüne geçerler. Bunun için ise memleket dahilinde çalışan milletdaşlarımızm ileri sür- rnL-lv71 ic?p ^ d en noktalar şunlardır: Rusların muhaceret siyasetini tat­bikinden evvel yerli göçebeleri iskân etmeğe bütün vesaitle çalışmak, dahilî Rusyadan başka Rus yerine Tatar, Mişer ve Başkurt Türklerinin tehcir edilmesini talep etmek, Türkistanda yaşıyan lranlı, Afganlı, ve Hintli gibi Asyalı muhacirleri kendilerine toprak vererek iskân eylemek. Semerkând ve Isıkgöl civarında iki Tatar kasabasının tesis edilmesinin Özbek ve Kazak gazetelerinde ehemmiyetle kaydedilmesi mühimdir. Ruslar ise Tatar ve sair Türk kabilelerine karşı nefret hissi telkin etmek ve vatanlarını terkedip Türkistana göçüp gelen Tatarları iskân etmeyJp şehirlere bırakmıya çalışıyorlar.
Türk kavimleri eskiden göçebe cihangir babalarının arkasından ci­hanın her tarafına dağıldılar. Muhtelif kavimlerin nüfus kesafeti hasıl eylemesine, onların medeniyetçe yükselmesine sebebiyet verdiler. Birkaç yüz bin Türkistanlı Babuı* Mirza ile Hindistana giderek orada temessül etti, ortadan kayboldu. Hun, Avaj devirlerinde Doğu Avrupaya, muh­telif zamanlarda Çine giden milyonlarca Ortaasya Türkü oralarda eri­yip kayboldu gitti. Şimdi Türk kavimleri için 1. garpta Anadolu ve A- zerbaycan, 2. şarkta Türkistandan başka vatan yoktur. Balkan, Yuna­nistan, Şimalî Afrika, Mısır, Hicaz, Suriye ve Mezopotamyaya dağılan Garp Türkleri Türkiyeye toplandıkları gibi, Şark Türkleri de Türkistana toplanmalıdırlar. Yegâne doğru yol budur. Bu fikir, milletin efradı ara­sında bilhassa gençlikte yerleştirilmelidir. Şöyle ki, Rus Avrupasmda ve Sibiryada yaşıyan her Tatar ailesi efradı, bunu, bir ideal ve millî va­zife olarak bilsin. Keza Türkistandaki Özbek, Tacik, Kırgız, Kazak ve Türkmen de onları, kendi hayatı, kendi istikbalini temin için zarurî, millî unsur diye hüsnü kabule hazır bulunsun. Keza Türkistana komşu ül­keler de Afganistan, Iran ve Hindistanda şimdiki bolşevik rejiminin sukutunu mütaakıp, memleketimize hicret etmeleri için teşvikat yapıl­malıdır. Böyle olursa, yani, bu fikir millet efradının kafasında yerleşir­se, Rusa Tağmen ve kimseden muavenet görmemesine rağmen Türkis-
tana Türk Müslüman muhacir gelir durur. İşte bizim için yegâne doğru yol budur ve bu yol da pratiktir. Rus muhaceretine karşı yapılacak mü­him çarelerden biri de, milletimizin tıbbî ve sıhhî cihetlerine ehemmiyet vermektir. Gençlerimiz tıp tahsiline rağbet gösterip, milletin sıhhî vazi­yetini ıslaha çalışmalıdırlar. Rusların, bütün tıbbı yardımlarını yalnız rus muhacirleri köylerine tahsis edildiğini görerek ibret almalıdırlar».