A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

1832 de AyagÖz (Sergiyopol)u ve 1848 de Ka- Rus İdaresinde palı bina edip, Ala Kol tarafına ilerliyene kadar,
Doğu Kazaklan Rusların, Doğu Kazakistanda nüfuzu Balkaş-Aya-
göz-Semi hattının batısına, Argın uruğuna, Kirey ve Naymanın bir kısmına münhasır kalıyordu. 1781 de Abılay Han, Kökçe Tav civarındaki yaylasında ölünce,' urukların çoğu yukarıda (s. 173) ad^geçen meşhur Barak Sultanın oğlu Bükey Han’a tâbi oldu. Bunun karargâhı çok defa Çmgız Dağının cenup yamaçlarında Tokravın ırmağı üzerinde bulunurdu. Bükey Han, daha 1748 yılında, babası Barağ’m hayatında Çançar ve Kara-Çor urukları Sırderyadan Kark aralı hududuna göçüp kona geldiğinde, mezkûr urukların reisi olan «Kaz davıstı Kazı Bek» (—Kaz Sesli Gazi Beğ) ve Nurali Beyler ta­rafından getirilerek 1 4 yaşında kanlanılmış ve Abılaym sağlığında bile bu hudutta nüfuzu büyük olmuştur. Abılay Han öldükten sonra Argın uruğunun batı bölümlerini ve bir takım Kıpçakları, Kökçe Tav merkez; olmak üzere, Abılaym oğlu Uvalı (=z Veli) idare etti. Bu han başlan­gıçta babasının âdeti üzere Çinlilerle münâsebeti idame ettirdiyse de, Bükey Hanın gittikçe büyüyen nüfuzu karşısında kendisini ahaliye sev- diremeyıp, Çinlilerden de bir yardım elde edemiyerek 1 788 de Rus- yaya tâbi oldu. Ve Ruslara dayanarak Bükey Hana tâbi uruklara ²⁰³) talip olunca, Bükey de." 18.16 yılında Rusyaya tâbi olup, malikânesini çara tasdik ettirdi. Maamafih Veli ve biraderleri Çingiz ve Tiz Sultan-, lar, daha 1794 yılında Çine arzı tâbiiyet ediyorlardı. Abılaym otuz kadar sayılan oğullarının çoğu, Khokand hanlığına bitişik Ulu Yüz ka~ . hileleri başında bulunuyordu.
Bükey Hanın (1819) ve Veli Hanın (103 yaşında, 1824 te) ve­fatlarından sonra Ruslar hanlığı lâğvedip, şimdiki «Uyezd» (tümen) mukabilinde «Prikuz»lar tesis ve bunları da han zamanındaki usule mu­tabık «Divan» tesmiye ettiler. Her «Divan» da da üç yıl müddetle han­lardan yahut «kara»lardan (yani «tabaa»dan) bir «Ağa Sultan» inti­hap ettirir oldular. Bükey hjandan sonra oğlu Çingiz, sonra 1844 e ka­dar Çingizin oğlu Tursun (Camantay), sonra 1836 ya kadar Bükey Hanın diğer oğlu Tevke’nin oğlu Koşbek, sonra karadan Tobuklu ka­bilesinden Öskenbay oğlu Konanbay Mirza, sonra 1838 e kadar Tur­sun (Camantay)m diğer oğlu Tölek Töre, sonra 1861 e kadar tekrar Koşbek, Turşunun daha 'bir diğer oğlu Sarcan, nihayet Abılay neslin-