A. R. Babajanov, A. M. Muqumov, Z. X. Xafizova yerdan foydalanishda integratsion boshqaruv

Qishloq 
xo’jalik 
yerlari 
Tabiatni 
muhofaza 
qilish 
maqsadlariga 
mo’ljallangan
mo’ljallangan
mo’ljallangan 
Zaxira 
yerlar 
Suv fondi 
yerlari 
 
Aholi
punktlari 
yerlari 
Sanoat,tras-
port,aloqa, 
mudofaa va 
boshqa 
maqsadlarga
 
mo’ljallangan
n
yerlari 
m 
Tarixiy-
madaniy 
ahamiyatga 
molik 
O’rmon 
fondi 
yerlari 
O’BEKISTON 
RESPUBLIKASI 
YER FONDI 

---

17 
talablarini hayotga tadbiq qilish nuqtai nazardan ulardan foydalanish xarakterini 
ko‘zda tutadi. 
Turli vazirlik va idoralarga, yuridik va jismoniy shaxslarga berilgan, butun 
jamiyat doirasida o‘zlarining asosiy maqsadli mohiyatiga mos ravishda 
foydalanilayotgan yerlar mamlakatning yerdan foydalanishini tashkil etadi. 
Yer toifalariga mos tarzda mamlakat yerdan foydalanishi tizim sifatida o‘z 
ichigi ettita (zahira yerlaridan tashqari) bir xil nomli yerdan foydalanishlarni – kichik 
tizimlarni biriktiradi. (4-rasm). 
O‘zlarining maqsadli mohiyati bo‘yicha ham, o‘lchamlari bo‘yicha ham ancha 
muhim yerlardan foydalanish turi–bu qishloq xo‘jalik yerdan foydalanishi 
hisoblanadi. 
3-rasm. Yer toifalari maydonlaring solishtirma miqdorlari 
 
U dehqonchilik va chorvachilik mahsulotlarini, shuningdek sanoat uchun xom-
ashyo ishlab chiqarilishini ta’minlaydi. Shuni e’tirof etish etarliki, ushbu yerdan 
foydalanish turini mamlakat ichki yalpi mahsulot (IYAM) ga qo‘shgan ulushi deyarli 
25%ni tashkil etadi. Uning tarkibida 4,2 mln. ga dan ortiq ekin yerlari, shu jumladan 
3,3 mln. ga sug‘oriladigan ekin yerlari, 358,0 ming ga yaqin ko‘p yillik daraxtzorlar, 
15,4 mln. ga yaylovlar mavjud [35]. O‘zining ahamiyati bo‘yicha navbatdagi yerdan 
foydalanish turiga aholi punktlari yerdan foydalanishi kiradi. Bunga shaharlar va 
shahar tipidagi poselkalar yerlari (219,6 ming ga) va qishloq aholi punktlari yerlari 
(644,9 ming ga) kiradi, ularda jami 29 mln. dan ortiq aholi istiqomat qiladi [35; 13, 
15 b], [37, 45 b]. Ushbu turdagi yerdan foydalanish asoson ijtimoiy maqsadga 
mo‘ljallangan bo‘lib, yer bu joyda kenglik operatsion asos vazifasini o‘taydi.