A n V a r c h o r iy e V

sining asosida yaratish va kashf etish g'oyasi inson to'g'risidagi
fikr-mulohazalarning negizini tashkil etadi.
Ma’lumki, qadimgi zamon, xususan, Eron, Turon va Yu­
non faylasuflari inson jamiki tirik mavjudotlaming toji ekan-
F a lsa fa lu g 'ati. T o sh k e n t, 1976. 6 1 6 -b et.
В в ед ен и е в ф и л о с о ф и ю . Ч а с т ь 1. М ., 1989, 115-bet.
И с т о р и я ф и л о с о ф и и
в к р а т к о м и з л о ж е н и и . 
П е р е в о д с ч е ш с к о г о
И .И .Б о г о у т а , М ., 
1991, 
197—1 9 8 -b e tla r.

---

ligini ta’kidlab, uni olamdagi barcha tirik mavjudotlar ichida
birinchi o'ringa ko'tarib qo‘ydilar. Inson olamdagi tirik mavju-
dotlaming birontasiga o‘xshamasligini qayta-qayta ta’kidladilar. 0 ‘rta
asr faylasuflari (antropologlari) esa, insonning eng muhim
belgisi, uning «Xudoga o‘xshash» ekanligini ta’kidladilar va o‘sha
insonga o‘xshagan Xudoni koinotdan tashqariga olib chiqdilar.
Endilikda Xudo koinot ustida turadigan bo‘ldi. Xuddi shu holat
qadimgi zamon antropologizmi bilan o‘rta asr antropologizmi
o‘rtasidagi asosiy farqni ifodalaydi.
Qadimgi zamon faylasuflari, inson koinotning bir bo'lagi
deb qaragan bo‘lsalar, o‘rta asr insonshunos faylasuflari inson
bilan koinot o'rtasida o‘tib bo'lmas to'siq bor, deb hisobladilar.
1. XRISTIAN FALSAFASIDA INSON TAVSIFI
Xristian falsafasi insonda Xudoga o'xshash fazilatlar, xislat­
lar mavjud ekanligini birinchilardan bo'lib isbotlashga harakat
qildi. Xususan, xristian cherkovining buyuk namoyandalaridan
biri Grigoriy Nisskiyning tushuntirishicha, Xudo podshohdir,
butun koinotni, jamiki mavjudotning egasidir. Xudoning insonni
yaratishdan muddaosi, uni butun olamning xo'jayini, chinakam