A n V a r c h o r iy e V

yashashi, qiynalmasligi lozim. Buning uchun esa, u hech qa­
chon qo'rqmasligi darkor. «Qo'rqmaslik — baxtlilikdir, baxtlilik
bilimda, ilmdadir»4, degan fikr-mulohazalarni bayon etadi.
1 
А с м у с В . Ф .
А н ти ч н а я ф и л о с о ф и я . М ., 1976.
Ш а к и р - З а д е А . С .
Э п и к у р . М ., 1963.
Д и о г е н Л а э р т с к и й
. 
О ж и з н и , у ч е н и я х и 
и з р е ч е н и я х з н а м е н и т ы х
ф и л о с о ф о в . 
М ., 
1979, 4 3 3 -b e t.
4 М а т ер и а л и с т ы д р е в н е й Г р ец и и . М ., 
1955, 
182-bet.

---

Inson to‘g‘risidagi fikr-mulohazalar, qadimgi zamonning eng
oxirgi falsafiy ta’limotlaridan biri — neoplatonizmda ham uchraydi.
Neoplatonizm milodning III—IV asrlarida nafaqat Yevropa, balki
Osiyo, Afrika mamlakatlarida ham keng tarqaldi. Uning asoschisi
qadimgi yunon faylasufi Plotin (205—275-yillar) edi.
Plotinning fikriga ko‘ra, olamda sodir bo'ladigan barcha
o'zgarishlar, o‘ta sezgir, o‘ta g‘ayritabiiy, aqldan tashqarida tu-
ruvchi, anglab bo'Imas prinsip asosida ro‘y beradi. Butun bor-
liqning turli-tuman shakllari o'sha aqlga sig‘maydigan prinsip
bilan bog'liq. Xuddi shu prinsip — absolut borliqdir. Absolyut
borliqning sirini esa, hech kim, hech qachon bila olmaydi.
Chunki u bilib bo‘lmas borliq — Xudodir. Uning izmidan
tashqarida turgan hech narsa yo‘q. Uning o'ziga o'xshash nar-
saning o'zi yo'q.
Plotin imon-e’tiqodli kishilarning katta avlodini shakllanti-
rishni orzu qiladi. Imon-e’tiqodli kishilarni qaror toptirishning
asosiy sharti — ularni ma’naviy yetuk qilib tarbiyalashdir, deb
tushunadi. Shuning uchun ham inson ma’naviyatini boyitishga