A n V a r c h o r iy e V

rakkab bo'lishi bilan birga, markaziy g'oyasi juda soddadir. Uning
e’tirof etishicha, insonda aqlning bo'lishi tabiiy bir hoi, shun­
day ekan, kimki aqlga qarshi chiqsa, o'sha kishi insonga ham
qarshi bo'ladi. Chunki aql erkdan ustun turadi, uni ulug'laydi
va boshqaradi. Xullas, Foma Akvinskiy erkka nisbatan aqlni
qadrlaydi, yuksaklikka ko'taradi.
Foma Akvinskiy jamiyat a’zolarining ma’naviy va ijtimoiy
muammolari haqida bosh qotiradi. Ushbu muammolarni Yunon
faylasuflariga o'xshab jamiyat va davlat doirasida o'rganadi.
Uning fikriga muvofiq, davlat barchaning farovonligi haqida
qayg'urishi uchun yashamog'i darkor. Lekin u jamiyatda mavjud
bo'lgan turli tabaqaga mansub kishilarning teng bo'lishiga mut-
laqo qarshi edi. Hamma Xudoga bo'ysunishi, barcha xristianlar
orzu qilgan ezgulikning asosini tashkil etmog'i lozim, degan
fikmi olg'a surar edi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2. RENESSANS DAVRI XRISTIAN FALSAFASINING 
ANTROPOTSENTRIK XUSUSIYATI
XV asrdan e’tiboran Yevropaning ko'pgina mamlakatlari siyo-
siy-iqtisodiy, madaniy-ma’naviy hayotida tub sifatiy o'zgarishlar
sodir bo'la boshladi. Bu davrning o'ziga xos xususiyatlaridan eng
muhimi qadimgi Yevropa, xususan, qadimgi Yunon madaniy-
atini, urf-odatlarini, rasm-rusumlarini tiklashga urinish kayfl-
yatlarining vujudga kelganligi bilan ifodalanadi. Shuning uchun
ham bu davr Yevropa falsafasi tarixida «Renessans»1 davri deb
yuritiladi.
Renessans davri (XV—XVI asrlar) Yevropa falsafasini o'rta
asr fikrlash madaniyatining natijasi va uning yakuni ekanligini
unutmaslik darkor. Tabiiyki, ijtimoiy-tarixiy jarayon Yevropa­