A. Karimov, X. Xoshimov Umumiy kimyodan Masalalar va testlar to`plami Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o`quv qo`llanma so`z boshi

V.2. Foiz konsentrasiyasi
1. Erigan modda massasini eritmaning umumiy massasiga nisbati erigan moddaning massasi ulushini tashkil etadi:
ω(x) = ^m(x) ;
m(x)m(erituv)
(bu еrda: m(x) — erigan modda massasi). Bu qiymat nisbiy kattalik o`lchamsiz bo`ladi. Bu qiymatni 100 ga ko`paytirilsa, massa ulushining foizlarda hisoblangan qiymati olinadi. Shu bilan birga erigan modda miqdori eritmaning umumiy miqdoriga nisbatan foiz hisobida ham ifodalanadi. Buning uchun 100 gr eritma tarkibidagi erigan modda miqdori hisoblanadi: C% =  100%
 в
bu еrda: C<sub>%</sub> — eritmaning massa foizi, a — erigan modda massasi, в — erituvchi massasi (kontsеntratsiyaning ω dan C % ifodalarga o`tish uchun ω ni 100% ga ko`paytirish kerak).

2. 
   m₁ massali C₁% li eritma bilan m₂ massali C₂% li eritma aralashtirilib tayyorlangan eritmani foizini (C₃%) topish:
   

C3%  m1 C1% m2 C2% m1  m2

2. 
   m₃ massali C₃% li eritma tayyorlash uchun kerak bo`lgan C₁% va C₂% li eritmaning massalarini topish:
   

C₁% [C₂% - C₃%] = a k ∙ a = m₁


C₃% ^m3 = k a b
C₂% [C₃% - C₁%] = b k ∙ a = m₂
V.3. Molyar konsentratsiya
Molyar konsentratsiya – erigan modda mo`lini eritmaning hajmiga nisbati yoki 1litr eritmadagi erigan moddaning mo`liga aytiladi.

1. 
   Molyar konsentrasiyani topish: C_M  ^m1000 M V
   
2. 
   Molyar konsentratsiyadan erigan moddaning massasini topish:
   

m _ CM M ^V
1000

3. 
   Molyar konsentratsiyadan foydalanib eritma hajmini topish: V _ ^m1000
   

C_M M

4. 
   C_% konsentratsiyani C_M – konsentratsiyaga bog`liqlik formulasi:
   

CM  C% 10
M

5. 
   Bog`liqlik formuladan C_% ni topish: C_%  ^{CM M}
   

10 6. Bog`liqlik formulasidan zichlikni topish: _ ^{CM M}
C_% 10