A. Karimov, X. Xoshimov Umumiy kimyodan Masalalar va testlar to`plami Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o`quv qo`llanma so`z boshi

A.Karimov, X.Xoshimov
Umumiy kimyodan
Masalalar va testlar to`plami
Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o`quv qo`llanma
SO`Z BOSHI
O`zbekistonda ta`lim tizimini isloh qilishga qaratilgan. Qonunlarning qabul qilinishi, kadrlar tayyorlash milliy dasturining bosqichma – boshqich amalga oshirib borilishi, uzluksiz ta`lim tizimining muhum yangi уоnalishlaridan biri, O`rta maxsus kasb-hunar ta`limi tizimida yoshlarga ta`lim berish borasida dolzarb masalalarni oldimizga qo`ydi. Jumladan Akademik litseyda chuqurlashtirib o`qitiladigan fanlar bo`yicha, zamonaviy darsliklar va o`quv qo`llanmalarini yaratishni taqozo qilmoqda. Umumiy kimyo fani akademik litseylarning tabiiy fanlar yo`nalishida 1-kurs o`quvchilariga chuqurlashtirilgan dastur asosida o`qitiladi.
O`quvchilar 2-kursda o`qitiladigan Anorganik kimyo va Organik kimyo fanlarini yahshi o`zlashtirishlari uchun eng avvalo Umumiy kimyoni yahshi o`zlashtirishi lozim.
Mazkur o`quv qo`llanma “Umumiy kimyo” fani bo`yicha 2010 yilda Oliy ta`lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan Tarmoq ta`lim standarti asosida yozildi.
Qo`llanma ja`mi 15 bobdan iborat bo`lib, mavzularning ketma – ketligi umumiy kimyo bo`yicha tasdiqlangan TTC da keltirilgan namunaviy o`quv dasturida keltirilgan mavzular ketma – ketligi aynan mos keladi. Shuni ta`kidlash lozimki, qonunlar, ta`riflar, qoidalar matematik formulalar, reaksiya tenglamalari ma`lumot sifatida keltirilgan. So`ngra shu o`rinda turli namunaviy masalalar, ularning yechimlari yoki ularni yechish bo`yicha uslubiy ko`rsatmalar keltirilgan.
Har bir bob o`quvchilarning mustaqil yechishlari uchun keltirilgan masalalarning ham o`z ichiga oladi.
Mazkur qo`llanmada Atom tuzilishi, Kimyoviy bog`lanish, uning turlari, oddiy va murakkab moddalarning xossalari, kimyoning asosiy qonunlari, kimyoviy kinetika, kimyoviy muvozanat, katalitik reaksiyalar, oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari, elektrokimiya qonunlari va metallar korroziyasiga oid nazariy ma`lumotlar, namunaviy masalalar yechimlari va o`quvchilar mustaqil yechishi uchun masala, mashiqlar va testlar ma`lum ketma – ketlik bilan keltirilgan.
Shu bilan birga kitobning oxirida masalalar yechishda zarur bo`lgan ma`lumotlar, jadvallar ko`rinishida tushunarli qilib berilgan. Umumiy kimyo fanidan chuqur bilimga ega bo`lishlari uchun yechilgan masalalar o`quvchilar uchun masalalar yechishning umumiy prinsplarini to`liq tushunib yechishlari uchun qulay qilib tuzilgan.
Masala va mashiqlarni yechishdan oldin, shu masalaga tegishli bobda keltirilgan barcha namunaviy masalalarning yechimlari bilan tanishish, ularni tahlil qilish va faqat shundan keyingina mustaqil yechish uchun keltirilgan masalalarni yechishga o`tishni tavsiya etamiz. I – XIV bobgacha jami 79 ta na`munaviy masalalar yechimlari bilan berilgan. Undan tashqari qo`llanmada murakkablik darajasi yuqori bo`lgan masalalarni yechishga etibor qaratilgan va 143 ta masala XV bobda keltirilgan. Shu bobda o`quvchilar mustaqil yechishlari uchun murakkab masalalarga ham o`rin berilgan. Talabalar mustaqil yechishlari uchun qo`llanmada, jami 575 ta test va masalalar javoblari bilan berilgan.
Mazkur qo`llanma Akademik litseylarda kimyo fani chuqurlashtirib o`qitiladigan guruh o`quvchilariga mo`jjallangan, undan tashqari oily o`quv yurtlariga kirish uchun tayyorlanayotgan abuturentlar va kollejlar bitiruvchi kurs o`quvchilari uchun mo`jjallangan.