A. I. Umirdinov, A. M. Xakimov xalqaro ommaviy huquq sud amaliyoti o‘quv-uslubiy qo‘llanma (keyslar to‘plami) toshkent – 2018

Asossiz aralashishning ta’qiqlanishi – bu asossiz va kamsituvchi choralarni qo‘llagan holda shartnoma taraflari bo‘lgan mamlakatlarning investorlari tomonidan ularning investitsiyalari boshqaruviga zarar yetkazmaslikni shartnoma taraflari bo‘lgan davlatlardan talab etuvchi qoidadir.
Aut dedere aut judicare (yo topshir yoki sudga tort) – bu qoidaga ko‘ra jinoyat sodir etgan shaxslar ularni ushlagan davlat tomonidan ularni ekstraditsiya qilishni so‘rayotgan davlatga ekstraditsiya qilish yoki qilmaslik imkoniyati beriladi.
Betaraflik – bu mustaqil va suveren davlat tomonidan hech qanday yoki aynan bir urushda qatnashmaslik maqsadida rasmiy e’lon qilish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Bunday davlat betaraf davlat deb nomlanadi.
Davlat belgilari – odatda davlat belgilari uchga bo‘linadi. Bular: doimiy aholi, hokimiyatning mavjudligi va hududdir. Biroq xalqaro huquqda ba’zi olimlar davlatning boshqa davlatlar tomonidan tan olinganligi masalasini davlatning to‘rtinchi belgisi sifatida keltirib o‘tadilar.
Davlat chegaralari daxlsizligi tamoyili – Mazkur tamoyilga ko‘ra, davlat chegarasi bir marta aniq belgilangandan so‘ng, nihoyasiga yetgan va tugallangan deb topiladi va unga daxl qilish mumkin emas.
Davlat harakatlari – Davlatga tegishli harakatlar deb uning qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi yoki sud organlari tomonidan amalga oshirilgan harakatlar tushuniladi. Shuningdek, boshqaruv vakolatini o‘zida jamlovchi subyektning harakatlarini ham yuqoridagilar qatoriga kiritish mumkin. Bulardan boshqa subyektlar tomonidan amalga oshirilgan harakatlar davlat harakati sifatida tan olinilishi uchun u davlat tomonidan o‘z harakati sifatida tan olinishi yoki uning bevosita rahnomoligi ostida yuzaga kelgan bo‘lishi talab etiladi.
Davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik – Mazkur tamoyilga ko‘ra, suveren bo‘lgan davlatlarning ichki ishlariga boshqa davlatlar va subyektlar aralashmasligi lozim.