А д а б и й портрет абдуғафур расулов озод шарафиддинов

аниқ муносабатда бўлишни тақозо қилади. 
Адабий портрет яратувчида олим заковати, 
донишманд мушоҳадаси, санъаткор истеъдоди 
мужассамлашган бўлмоғи даркор. Мана шу 
учта хусусиятнинг бирлиги чин портрет яра- 
тиш учун етарли экан, дейиш ҳам гўллик 
бўларди. Баъзиларда юқоридаги белгиларнинг 
барчаси бўлиши, лекин маромидаги портрет 
яратилмаслиги мумкин. Моҳир портретчи ўз, 
қаҳрамонига оид материалларни йигиб бўлиб, 
уларни маълум қоидаларга мослаб асар ёзиш- 
га киришмайди. Бадиий асар яратувчида бўл- 
гани каби, портретчи қалбида тайёрланиш, 
ҳарорат жамғариш жараёни давом этади. 
Танқидчи қалбидаги қўр, ҳарорат бутун мате- 
риални уюштириш, яратилаётган портретга 
жон, ранг, файз бериш даражасида бўлиши 
керак. Бошқача айтганда, қалбга яқин санъ- 
аткор портрети тез, жонли яратилади. Бу ерда 
гап фақат танқидчи билан портрети яратила- 
ётган санъаткор орасидаги инсоиий симпа- 
тияда эмас. Танқидчи билан санъаткор ус- 
лубидаги яқинлик, бир хил тенденция ҳам 
жонли портрет яратилишининг омилларидан- 
дир.
Тасвирий санъат мутахассислари рассом 
яратган портретдаги ҳар бир деталь, чизиқ, 
рангга эътибор берадилар, ундагн нжтимоий- 
индивидуал маъноларни қизиқарли ҳикоя қи- 
ладилар. Танқидчи яратган портретни рассом
60
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

яратган қиёфадай, завқ билан, ҳар бир чизиҳ, 
белги моҳиятига кириб ҳикоя қилиш мум- 
кинми? 
Эътибор 
берганмисиз, 
рассомнинг 
мукаммал асари — портретни тушунтиришда 
мутахассислар гапни эскизлардан бошлайди-