A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

Ma’lumot aloqa doirasi. 15.2-jadvalda axborot aloqa doirasi keltirilgan.

15.1-jadval

OSI modelida HART protokolini amalga oshirish

Qatlam	Ta’svirlash		HART
Ariza		O‘chirilgan ma’lumotni tiklash		HART buyruqlari
Prezentatsiya		Ma’lumotni o‘girish
Sessiya		Muloqot nazoratlari
Transport		Xabarlarning xavfsizligi imkonini berish
Tarmoq		Axborot yo‘nalishlari
Muloqot doirasi		Xatolarni ko‘rsatish		Protokol qoidalar
Fizik		Qurilma lanmlari

15.2-jadval
HART data link fraym formati

Kirish qismi	SD Chegaralashni boshlash	AD Adres	CD Buyruq	BC Baytni hisoblash	Vaziyat	Ma’lumot	Tenglik
I Manbaa va manzili				I Uzatish va aloqa holati

Ikki o‘lchovli xatoni tekshirish, ikkala vertikal va bo‘ylama tenglik tekshirishlarni qarab olish har bir qismda ijrosi ta’minlangan. Har bir xarakteristika yoki ma’lumotning ramkasida ergshuvchi parametrlar bor:

• 
  1 parcha boshlash;
  
• 
  8 ma’lumot parchalari;
  
• 
  1 noodatiy tenglik parchasi;
  
• 
  1 parchani tugallash.
  

15.3. HART protokolining dasturiy ta’minoti
Dasturiy ta’minot boshqaruvchi qurilma ma’lumot sig‘imini o‘zgarishi va qamrab olinishiga ruhsat beradi. Uch xil buyruq sinflari bor:

• 
  umumiy buyruqlar;
  
• 
  umimiy amaliyot buyruqlari;
  
• 
  maxsus qurilma buyruqlari.
  

Umumiy buyruqlarga quyidagilar kiradi:

• 
  ishlab chiqaruvchi va qurilma turini o‘qish;
  
• 
  tez o‘zgaruvchi va mavzularni o‘qish;
  
• 
  kirish va chiqish signalini o‘qish;
  
• 
  4 ta dinamik o‘zgaruvchilarni o‘qib chiqish;
  
• 
  8 ta xarakteristika va 16 ta xarakteristika ta’svirlovchisini,sanani yozish yoki o‘qish;
  
• 
  xabarni 32 ta xarakteristikasini yozish yoki o‘qish;
  
• 
  qurilma qatori, mavzular va vaqt o‘tishi bilan turg‘unlikni o‘qish;
  
• 
  sonni oxirgi qiymatini yozish yoki o‘qish;
  
• 
  manzil so‘rovini yozish.
  

Umumiy amaliyot buyruqlariga quyidagilar kiradi:

• 
  4 tagacha dinamik o‘zgaruvchilarni tanlashini o‘qish;
  
• 
  o‘zgarmas vaqt doimiysini yozish;
  
• 
  qurilma turini yozish;
  
• 
  o‘lchov asboblarining aniqligini o‘lchash;
  
• 
  chiqish signalini o‘rnatish;
  
• 
  mustaqil tekshirishni ijro etish;
  
• 
  ijro etish mexanizmi;
  
• 
  PV nol qiymatni qirqib tashlash;
  
• 
  nolni olib tashlash va kuchaytirish;
  
• 
  kvadrat ildiz;
  
• 
  dinamik o‘zgarish qiymatlarini o‘qish yoki yozish.
  

15.6-rasm. Buyruqlar sinflari

Maxsus qurulmaviy buyruqlarga quyidagilar kiradi:

• 
  quyi oqimni uzilish qiymatini yozish yoki o‘qish;
  
• 
  totalizatorni boshlanishi, to‘xtatish yoki tozalash;
  
• 
  harakatga keltiruvchi kolibratsiya kuchi zichligi;
  
• 
  PV ni tanlash (katta oqim yoki zichlik);
  
• 
  materiallar yoki material konstruksiyasini o‘qish yoki yozish;
  
• 
  sensor kalibratsiyasi qirqimi.
  

HART protokolining umumiy afzalliklari quyidagilardan iborat:

• 
  bir vaqtning o‘zida ham analog, ham raqamli aloqalar;
  
• 
  katta masofalarda boshqa analog qurilmalarni qo‘llanilishi;
  
• 
  bir xil intellektual qurilmalarni nazorat qiliish uchun ruhsat berilgan murakkab qurilmalar;
  
• 
  uzoq masofalarda murakkab intellektual qurilmalar;
  
• 
  telefon liniyalari bo‘ylab olis masofali aloqalar;
  
• 
  ikki xil muqobil o‘kazish usullari;
  
• 
  yangi xususiyatlar uchun moslashuvchan xabar almashinish strukturasi;
  
• 
  birorta intellektual soha qurilmasida 256 gacha o‘zgaruvchili jarayonlar.