8-мavzu: Hazm fiziologiyasi. Og’iz boshlig’i, me’da hazimlanish. Reja

Me’da sekretsiyasiga ovkat rejimining ta’siri. I.P. Pavlov laboratoriyasida, keyinchalik I.P. Razenkov va xamkorlari xayvon eydigan ovkat xarakteriga karab me’da bezlari sekretsiyasi ancha uzgarishini kursatib berishdi. Uglevodlar (non, kartoshka va sabzavotlar) kup bulgan ovkat uzok vakt (30-40 kun) iste’mol kilinganda me’da sekretsiyasi kamayadi, ayni vaktda me’dadan shira chikishi egri chizigi xam uzgaradi. Xayvon oksillarga boy ovkat, masalan, gusht bilan uzok vakt (30-60 kun) bokilganda me’da shirasi, ayniksa ikkinchi fazada kuprok chikadi.

Ovkat sifatiga karab me’da sekretsiyasi uzgarish bilangina kolmay, balki me’da shirasining fermentativ xossalari xam uzgaradi. Masalan, me’da shirasi va undagi kislotalarning kupayishi xayvon oksillarining xazm bulishiga, me’da shirasi va undagi kislotalarning kamayishi esa usimlik oksillarining gidroliz yuli bilan parchalanishiga yordam berishi aniklangan (A.M. Ugolev).

Ovkat rejimining ta’siri klinik tekshirishlarda xam tasdiklangan. YOg-uglevodni ovkatlar me’da sekretsiyasi oshgan bemorlarda me’dadan shira chikishini kamaytiradi. Xazm bezlari funksiyasiga parxezning kuchli ta’sir kursatishi shundan anglashilib turipti.