Ovqat xazm qilish tizimi funktsiyalari. Xazm qilish turlari

19. AMALIY MASHG'ULOT
Mavzu. OG'IZ BO'SHLIG'IDA Hazm QILISH JARAYONINI O'RGANISH.

OVQAT XAZM QILISH TIZIMI FUNKTSIYALARI.

XAZM QILISH TURLARI

• 
  Xazm qilish tizimi – organizmga oziqa moddalarni kirishini ta'minlaydigan organlar majmuasi.
  
• 
  Unga kiradi: xazm qilish trakti (og'iz bo'limi so'lak bezlari bilan, xalqum, qizilo'ngach, me'da, ichaklar), me'da osti bezi va jigar.
  
• 
  Xazm qilish bu xazm traktida sodir bo'ladigan fizik va kimyoviy jarayonlar natijasida oziqadan oziqa moddalarini xosil bo'lishi.
  
• 
  Oziqa moddalar – oqsil, yog', uglevodlarni gidroliz mahsulotlari (monomerlar) bo'lib, ular qon va limfaga so'rilish qobiliyatiga ega, shuningdek bu suv, mineral tuzlar va vitaminlar
  

Hazm qilish tiplari:

1. 
   Autolitik hazm qilish – hazm qilish traktiga ozuqa moddalar tarkibidagi gidrolitik fermentlar ta'sirida yuzaga keladi. Masalan ona so'tini emadigan chaqaloqlarda. Ona so'tini og'izga aylanishi va uning komponentlarini gidrolizi o'z tarkibidagi fermentlar ta'sirida.
   
2. 
   Simbiont hazm qilish mikroorganizmlar simbiontlari sintezlaydigan gidrolazalar ta'sirida bo'ladi. Masalan odamda yug'on ichakda.
   
3. 
   Xususiy hazm qilish ozuqa moddalarni gidroliz qilish uchun hazm qilish bezlaridan ishlab chiqarilgan fermentlar orqali yuzaga chiqadi. Hazm qilishni bu turi o'zi ikkiga bo'linadi.
   

1. 
   Bo'shliqda hazm qilish.
   
2. 
   Ichak devorida hazm qilish.
   

Me'da ichak traktining (MIT) funktsiyalari.

• 
  Sekretor (6 – 8 l)
  
• 
  Motor
  
• 
  So'rilish
  
• 
  Xazm qilishdan tashqari
  
• 
  Ekskretor
  
• 
  Inkretor
  
• 
  Ximoya
  
• 
  Suv - tuz balansida ishtirok etish
  
• 
  Metabolik