8 – mavzu. Texnologik jarayonlarni boshqarishning prinsipi va strukturasi Loyiha hujjatlari haqida umumiy ma’lumot Avtomatik boshqaruv va texnologik nazorat sxemalari

2 .1-rasm. Sxema elementlarining shartli grafik belgilarini tuzishga misollar

Bu yerda putevoy o ‘chirgich o ‘zining xususiy maxsus prinsipial sxemasiga egaligini unutmaslik kerak. Murakkab prinsipli sxemalariga ega bo‘lgan boshqa uskunalar va murakkab elementlarni faqat kirish va chiqish qismlari ko‘rsatiladi. Standart bo‘yicha bunday uskunalar sxemaning elementlari kabi ko’rib chiqiladi. 2.1 -f rasm da misol tariqasida kechiktirilgan ijro raqamli elem ent k o ‘rsatilishi tariqasida x —kirish va u₁,u₂ va u₃ chiqish nuqtalar belgilangan qo'shimcha maydonda kechikish vaqti ko'rsatkichlari, har bir chiqish bo'yicha kechikish vaqti ko'rsatkichi ko'rsatilgan. ( - ) belgisi «kechikkan» (logik operatsiya)ni anglatadi.

Stabilizatorlar, kuchaytirgichlar, chastota generatorlari, quvvat manbalari va boshqalar soddalashtirilgan usulda detallatirilmasdan ko'rsatiladi. 2.1 – g rasmda misol tariqasida kuchlanishi 220V bo'lgan o 'zgaruvchan tokning kuchlanishi

4 V ga teng doimiy tokka o'zgartirib beruvchi quvvat manbasi ko'rsatilgan.

Agar standart bo'yicha kerak bo'lgan ko'rsatgich bo'lmasa, unda uning ishlash prinsipiga qarab tuzib chiqariladi yoki bo'lmasa analogli ishlovchi apparatlar tuzilishiga ega bo'lgan uskuna (mashinalar) da standart bo'yicha ko'rsatilgan ko'rsatkichlar qo'llaniladi. Masalan, bir chiziqli ko'rsatkichlar, ko'p

chiziqli ko'rsatkichlar asosida tuziladi va hokazo.

Misol tariqasida bir holatni ko'rib chiqamiz. Bunga bog'lamli, ferromagnit o'zakli, (5) qismli boshqarish qismiga ega bo'lgan, qo'shimcha yordamchi o'zgaruvchan tokli dvigatelga ega bo'lgan hamda parallel bo'lgan chulg’amlar (II va III) va o'lchovchi yo'lda birlamchi transformator kerak bo'ladi.

IV va V chulg'am lar ekranlashtirilishi, ekran esa korpusga biriktirilishi kerak bo'ladi. Birlamchi chulg’am (I) chiquvchi qismga ega bo'ladi. Bunday transformator 2.1-i rasmda keltirilgan.