8 – mavzu. Texnologik jarayonlarni boshqarishning prinsipi va strukturasi Loyiha hujjatlari haqida umumiy ma’lumot Avtomatik boshqaruv va texnologik nazorat sxemalari

1.4.3. Boshqarish sistemalarining tipik strukturalari

Avtomatlashtirishda loyihalarni o'qish uchun dastlab obyektning qaysi qismlarini boshqarish, boshqarish punktining qayerda joylashganligi, operator xonasi va ular o'rtasidagi o'zaro aloqa aniqlanadi, ya'ni obyektni boshqarish strukturasi o'rganiladi

Avtomatlashtirish sistemasining um umlashtirilgan strukturali sxemasi 1-rasmda keltirilgan. Avtomatlashtirish sistemasi avtomatlashtirilgan obyekt va shu obyektni boshqarish sistemasidan tashkil topadi.

Avtomatlashtirish obyekti va boshqarish sistemasining aniq bir o'zaro ta'sirlashuvi hisobiga avtomatlashtirish sistemasi x_1, x₂, ...,x_n, parametrlar bilan tavsiflanuvchi obyektning talab etgan vazifani bajarishini ta'minlaydi.

Bu param etrlar texnologik jarayonning maqsadga muvofiq natijaviy mahsulotni va shuningdek, texnologik jarayonning borishini tavsiflovchi ayrim parametrlarni ifodalashi mumkin.

Bu asosiy parametrlardan tashqari, yana boshqarish obyektining ishlashiga ta’sir qiluvchi yordamchi parametrlar ham mavjudki, bu parametrlarni ham boshqarish, rostlash, ya’ni ma’lum bir qiymatda ushlab turish talab etiladi (u₁, u₂, …, u_n) bunday parametrlarga misol sifatida texnologik bug', texnologik havo bilan ta’minlovchi uskunalarning ishlashini tavsiflovchi kattaliklarni keltirish mumkin.

Bu uskunalar faqatgina texnologik uskunaiarning kirishiga berilgan parametr bo'yicha dastlabki xomashyo va energiya tashuvchilarni yetkazib beradi. Shu bilan xomashyo va energiya tashuvchilar bilan ta’minlashning talab etiladigan me’yori

texnologik uskunaga tegishli bo'lgan boshqaruv vositalari orqali amalga oshiriladi.

Ish jarayonida obyektga x₁, ..., x_n parametrlarini optimal qiymatidan og'ishiga olib keluvchi f1, f₂, …, f_n tashqi g'alayonlar ta’sir qiladi. x₁,x₂,..., x_n va y₁, y₂, ..., y_n parametrlarning ayni vaqtdagi qiymatlari haqidagi ma’lumotlar boshqarish sistemasiga beriladi va oldindan berilgan g₁,g₂,..., g_n qiymatlar bilan

solishtiriladi.

Boshqarish sistemasi solishtirish natijasiga ko'ra obyektning chiqish parametrlarini ularning optimal qiymatlaridan og'ishini kompensatsiyalovchi u_1, u₂, .. u_n boshqarish signallarini ishlab chiqadi.